اگر می‌خواهید لبخند خود را زیباتر کنید و به دنبال یک درمان واقعاً بدون درد و ناراحتی هستید، ممکن است کاندیدای خوبی برای روکش‌ها یا ونیرهای کامپوزیتی باشید. دندان‌پزشکان از این روش درمانی برای اصلاح ترک‌خوردگی، لب‌پریدگی، تغییر رنگ دندان و موارد دیگر استفاده می‌کنند. پزشکان از رزین کامپوزیتی رنگ دندان برای قسمت جلوی دندان بیمار استفاده می‌کنند که در این روش ساختار طبیعی دندان شما دچار کمی تغییرات می‌شوند.
ونیر دندانی چیست؟
ونیر دندانی یا همان روکش زیبایی دندان، یک لایه یا پوسته نازک از یک ماده‌ی رنگ دندان یا پرسلین (سرامیک) یا یک رزین کامپوزیت است که برای پوشش سطح دندان به منظور بهبود ظاهر دندان، رنگ و فرم آن استفاده می‌شود. از ونیرهای دندانی برای اصلاح موارد جزئی متعددی از جمله فاصله‌ی بین دندان‌ها، کجی دندان‌ها یا دندان‌های بدفرم و نامرتب یا دندان‌هایی که لکه‌ی دائمی گرفته‌اند استفاده می‌شود. ونیرهای دندانی فقط برای اهداف زیبایی در دندانپزشکی به کار برده می‌شوند و معمولاً برای اصلاح مشکلات و بیماری‌های اصلی دندان مانند مشکلات عصبی، مشکلات اوربایت (جلوآمدگی دندان‌های بالا)، اندربایت (جلوآمدگی دندان‌های پایین)، یا بدفرمی فکین قابل استفاده نیستند.
کاندیدای مناسب برای ونیرهای کامپوزیتی
اگر به طور کلی از سلامت دندان خوبی برخوردار هستید، اما از مشکلات ظاهری در زیبایی لبخندتان ناخوشنود هستید، ممکن است کاندیدای مناسبی برای ونیر کامپوزیت باشید. این روش درمانی می‌تواند طیف متنوعی از نقص‌های زیبایی‌شناسی را اصلاح کند، از جمله:
- دندان‌های ترک خورده یا لب پر شده
- دندان‌های ساییده شده یا تغییر شکل یافته
- فاصله‌دار بودن دندان‌ها از هم
- تغییر رنگ شدید
- دندان‌های کمی کج شده
برخلاف روکش‌های لمینت دندان، روکش‌های کامپوزیتی ممکن است برای بیمارانی که مینای دندان کمی دارند مناسب باشد. دندان‌پزشکان برای تشخیص اینکه می‌توانید کاندیدای خوبی برای این درمان باشید یا خیر، یک جلسه‌ی مشاوره کاملی را با شما انجام می‌دهند. او سلامت دندان شما را بررسی می‌کند و شما نیز می‌توانید در مورد اهداف زیبایی و بودجه‌تان صحبت کنید. به این ترتیب، او می‌تواند یک برنامه درمانی متناسب با نیاز شما را طراحی کند.
مزایای استفاده از ونیرهای کامپوزیتی
مزایای ونیرهای دندانی (کامپوزیت یا لمینت) عبارت‌اند از:
- این روکش‌ها مقاوم در برابر لکه زدن هستند، بخصوص ونیرهای سرامیکی یا همان لمینت در برابر لکه زدن مقاوم هستند.
- آن‌ها از نظر ظاهری و احساس بسیار طبیعی هستند و نمی‌توان آن‌ها را از دندان‌های اصلی تشخیص داد.
- به طور کلی، بافت لثه قدرت و تحمل خوبی نسبت به روکش‌ها دارد.
- می‌توانید در مورد درجه‌ی رنگ مورد نظر خود تصمیم بگیرید، بنابراین می‌توانید از ونیرها برای روشن‌تر کردن رنگ دندان خود استفاده کنید و باعث افزایش درخشندگی دندان‌ها شوند.
- ونیرهای دندانی یک روش محافظه کارانه در بهبود شکل و رنگ دندان‌ها هستند و همانند برخی از روش‌های دیگر دندانپزشکی زیبایی، نیازی به ادامه‌ی درمان به صورت دوره‌ای ندارند و نتایج آن‌ها ماندگار است.
اگر در حال تحقیق روی گزینه‌های مختلف دندانپزشکی زیبایی هستید، دلایل مختلفی برای در نظر گرفتن روکش‌های کامپوزیت وجود دارد. از مزایای کامپوزیت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقرون به صرفه بودن: ونیرهای کامپوزیتی یک انتخاب بسیار اقتصادی هستند. آن‌ها می‌توانند چندین نقص مختلف را در یک درمان واحد اصلاح کنند. اگرچه آن‌ها به طور معمول به اندازه روکش‌های لمینت دوام ندارند، اما اگر بودجه‌ی محدودی دارید، این ونیرها ممکن است انتخاب خوبی برای شما باشند.
- برگشت پذیری: از آنجا که دندان‌پزشک دیگر نیازی به از بین بردن ساختار دندان شما نخواهد داشت، در صورت تغییر نظرتان، می‌توانید این ونیرها را بعداً بدون به خطر انداختن سلامت دهان و دندان خود درآورید.
- راحتی: مراقبت از روکش‌ها بسیار آسان است؛ مانند همیشه باید مسواک بزنید، نخ دندان بکشید و معاینات منظم دندانپزشکی را انجام دهید.
- درد و ناراحتی کم: هنگامی‌که دندان‌پزشک روکش‌های کامپوزیت شما را اعمال می‌کند، هیچ دردی احساس نمی‌کند و اگر هم تحریکی ایجاد شود، بسیار کم و ناچیز است.
روند انجام ونیرهای دندانی
اگر می‌خواهید ونیرهای دندانی روی دندان‌هایتان انجام دهید، برای این روش باید 3 مرحله اصلی را طی کنید که می‌توان آن‌ها را بین 2 یا 3 مراجعه به دندان‌پزشک انجام داد. اولین جلسه به طور کلی برای مشاوره است و سپس دو جلسه‌ی دیگر برای نصب خود روکش است.
تشخیص صحیح
مرحله اول مربوط به تشخیص صحیح و همچنین ایجاد یک برنامه درمانی برای شما است. شما می‌بایست در این مرحله نقش فعالی داشته باشید، زیرا باید توضیحاتی را در رابطه با نتیجه‌ای که انتظار دارید هنگام پایان درمان مشاهده کنید، به دندان‌پزشک خود بدهید. دندان‌پزشک این موضوع را با ارزیابی دقیق دندان‌هایتان دنبال می‌کند. این کار برای تعیین تناسب روکش‌های زیبایی دندان برای شما خواهد بود. پس از این کار، دندان‌پزشک درباره‌ی موضوعات دیگری با شما صحبت خواهد کرد تا شما را با این روش و همچنین هرگونه محدودیت احتمالی که ممکن است پیش بیاید، قرار دهد. ممكن است عکس رادیولوژی از دندان‌هایتان گرفته شود و همچنین، دندان‌پزشک قالب‌ها و تصاویری را از دندان و دهان شما بگیرد.
آماده‌سازی دندان
قدم بعدی که باید انجام شود، آماده‌سازی دندان است. این امر مستلزم این است که دندان‌پزشک حدود نیم میلی‌متر از سطح مینای دندان را بردارد و به عبارتی بتراشد. این مقداری که از سطح دندان برداشته می‌شود، عملاً به ضخامت همان ونیری است که قرار است کار گذاشته شود. فقط در مواردی که ممکن است درد و ناراحتی رخ دهد، دندان‌پزشک قبل از کار تراشیدن مینای دندان، از بی‌حسی موضعی استفاده خواهد کرد. سپس پس از تراشیدن دندان شما، کار ساختن مدلی از دندان شما را انجام می‌دهد. سپس این مدل به لابراتوار دندان‌سازی فرستاده می‌شود تا ونیر مخصوص برای شما ساخته شود. از آنجا که ممکن است 2 تا 4 هفته طول بکشد تا ونیرهای جدید شما آماده شوند، دندان‌پزشک شما می‌تواند یک روکش موقت را برای شما ترتیب دهد، به خصوص اگر دندان شما شکل و ظاهر خوبی نداشته و بسیار ناخوشایند باشد.
مرحله اتصال
مرحله آخر مرحله اتصال است. قبل از اینكه ونیر به طور دائم با چسب زدن مخصوص (سمنت) به دندان شما چسبانده شود، ابتدا دندان‌پزشک آن را روی دندان شما قرار داده و سپس بررسی می‌کند كه آیا آن ونیر به‌صورت یکنواخت و کامل روی دندان‌هایتان جا می‌گیرد و همچنین بررسی می‌کند که آیا رنگ آن با رنگ طبیعی دندان شما هماهنگ است. اگر ونیر نیاز به تغییراتی داشته باشد تا بتواند به درستی در جای خود قرار بگیرد تا رسیدن به تناسب مطلوب تراشیده می‌شود. البته برای رنگ روکش، اگر باید تغییراتی در رنگ ونیر داده شود، از سایه‌ی رنگ ماده‌ی سمنت (چسب مخصوص) که در باندینگ استفاده می‌شود، برای این تغییر استفاده خواهد شد. در مرحله‌ی بعد، دندان شما پاک‌سازی، پولیش (صیقل دادن) و سپس اچ (متخلخل کردن سطح دندان با ماده‌ای اسیدی) می‌شود، با این کار سطح دندان سخت شده و آماده دریافت روکش با فرایند چسبیدن قوی‌تری خواهد شد. سپس سمنت باندینگ روی روکش اعمال می‌شود و روی دندان شما ثابت می‌شود. هنگامی که روکش در یک موقعیت عالی قرار بگیرد، یک پرتوی نوری برای فعال کردن مواد شیمیایی بر روی آن اعمال می‌شود تا چسب به سرعت سخت شود. بعد از آن هر گونه ماده سمنت اضافی پاک شده و حالت قرارگیری دندان‌های شما بر روی هم ارزیابی می‌شود تا در صورت نیاز به انجام هرگونه تنظیماتی، بلافاصله برطرف شوند. دندان‌پزشک یک نوبت مراجعه‌ی مجددی برای شما در آینده نزدیک در نظر خواهد گرفت تا واکنش لثه‌هایتان را نسبت به ونیرهای جدید ارزیابی کند.
مواد تشکیل دهنده ونیر کامپوزیت چیست؟
ونیرهای کامپوزیت از رزین پیشرفته دندان ساخته شده‌اند. این ماده در طیف کاملی از سایه‌ها موجود می‌باشد. دندان‌پزشکان رنگی را انتخاب می‌کنند که با کل دندان‌های شما هماهنگ شود. سپس به سطح جلوی دندان‌های شما را اچ (متخلخل) می‌کند، برای این کار یک محلول اسید خفیف روی دندان زده شده که باعث ایجاد شیارهای بسیار ریز و میکروسکوپی می‌شود. با داشتن مقدار بیشتری از مساحت سطح، ماده‌ی باندینگ (اتصال دهنده) قوی‌تر چسبیده می‌شود. البته این فرآیند باعث ناراحتی یا آسیب دیدن مینای دندان شما نمی‌شود. پزشکان پس از آماده کردن دندان‌ها با ماده اتصال‌دهنده، رزین کامپوزیت را اعمال می‌کنند. او مواد را فرم داده و صاف و مرتب کرده و یک نمای جدیدی را برای دندان‌های شما ایجاد می‌کند که با مواد طبیعی دندان شما مطابقت دارد. در همین حین، او با دقت کار خود را انجام خواهد داد تا مشکلات کوچک زیبایی دندان‌هایتان را پنهان کند. پس از اتمام کار، او رزین را با نور سفت کننده سخت کرده و مواد را جلا داده و درخشش طبیعی را به دندان می‌بخشد.
ماندگاری ونیر کامپوزیت چقدر است؟
طول عمر یک روکش به میزان “سایش و فرسایشی” که دندان در معرض آن قرار دارد، همچنین به میزان رعایت بهداشت دهان و دندان و عادت‌های مربوط به دهانتان بستگی دارد. روکش‌های کامپوزیت ممکن است نیاز به تعویض داشته باشند و از این نظر، بیشتر با روکش‌های سرامیکی یا همان لمینت مقایسه می‌شوند. به‌طورکلی، روکش لمینت بین 5 تا 15 سال یا بیشتر دوام دارد زیرا این ونیرها از جنس سرامیک‌هایی قوی هستند که توسط تکنسین‌های دندان‌سازی در لابراتوارهای دندانی ساخته می‌شوند. طول عمر روکش‌های کامپوزیت ممکن است بین 5 تا 10 سال باشد یا به تعویض دوره‌ای نیاز دارند.
مراقبت‌های بعد از ونیر کامپوزیت دندان
ونیرها پس از متصل شدن به دندان، نیاز به هیچ نوع مراقبت خاصی ندارند. تمام کاری که شما باید انجام دهید این است که بهداشت دهان و دندانتان را به خوبی رعایت کنید، یعنی کارهای کشیدن نخ دندان، مسواک زدن و شستشو با دهان‌شویه‌ی ضدعفونی‌کننده را ادامه دهید. بهتر است از مصرف خوراکی‌هایی که می‌توانند به دندان‌هایتان رنگ دهند یا باعث لکه زدن آن‌ها شوند، مانند قهوه، چای یا میوه‌های بسیار رنگ دار خودداری و یا مصرف آن‌ها را کمتر کنید. روکش‌های کامپوزیت پس از چند سال به‌تدریج تیره می‌شوند و تنها راه برای روشن کردن این ونیرها، تعویض آن‌ها است. ونیرهای کامپوزیت همچنین ممکن است در مقایسه با روکش‌های لمینت، صیقل خود را سریع‌تر از دست دهند، اما می‌توان آن‌ها را در یک فرایند پاک‌سازی مجدداً صیقل داد.
سفید کردن دندان در مقابل ونیرها: کدام یک برای شما مناسب است؟
ونیرها پر هزینه هستند اما ماندگاری طولانی مدتی دارند. آن‌ها همچنین می‌توانند چند مشکل دندانی را به‌طور هم‌زمان رفع کنند ازجمله دندان‌های لب پر شده، دندان‌های فاصله‌دار، دندان‌های نامرتب و تغییر رنگ داده؛ اما در حین قرار دادن آن‌ها، تغییری دائمی در مینای دندان ایجاد می‌شود که دیگر برگشت‌پذیر نیست.
سفید کردن حرفه‌ای دندان‌ها روشی ساده، ایمن و مؤثر است. خطرات این درمان حداقل بوده و هزینه آن معقول است. اگر در برخی موارد ممکن است اثر نکند و این به نوع تغییر رنگ دندان بستگی دارد. این روش برای مواردی مانند کجی دندان یا فاصله‌دار بودن آن‌ها نمی‌باشد؛ و ممکن است مجبور شوید این روش را هر چند سال یک بار انجام دهید.
با در نظر گرفتن عواملی که برای بیمار مهم‌تر هستند، سفید کردن دندان می‌تواند بهترین تصمیم برای زیبایی دندان‌ها باشد. تصمیم‌گیری در مورد سفید کردن دندان‌ها در مقابل ونیرهای دندانی فرقی نمی‌کند. صحبت کردن در مورد گزینه‌های خود با دندان‌پزشک، کمک می‌کند تا درباره‌ی اینکه چه روشی بیشترین تأثیر را برای شما خواهد داشت تصمیم‌گیری کنید.
تفاوت‌های بین ونیرهای لمینت و کامپوزیت
- تغییرات شدید ممکن است مناسب نباشد. اگر دندان‌هایی شلوغ‌تر و نامرتب‌تر داشته باشید یا تغییرات سایشی متوسط و شدید یا مشکلاتی در حالت قرارگیری دندان‌ها (بایت) دارید، لمینت دندان می‌تواند فواید بیشتری را برای شما دربر داشته باشد.
- احتمال شکستگی و لکه دار شدن در روکش‌های کامپوزیتی بیشتر است. اگرچه ونیرهای کامپوزیتی قوی هستند، اما نه به اندازه‌ی لمینت ها.
- روکش‌های کامپوزیت بعد از چند سال و به‌تدریج تیره می‌شوند، نسبت به ونیرهای لمینت که به مرور زمان لکه نمی‌زنند یا تیره نمی‌شوند.
هزینه ونیر کامپوزیت چقدر است؟
هزینه ونیرها به برخی عوامل بستگی دارد، از جمله گستردگی و اندازه‌ی درمان شما. هزینه‌ی روکش‌های کامپوزیت در مقایسه با لمینت به طور قابل توجهی پایین‌تر است. قیمت روکش‌های کامپوزیت معمولاً تقریباً نصف روکش‌های لمینت است. صحبت کردن با دندان‌پزشک در مورد هزینه‌ی این روش‌ها، شما را در مورد بهترین گزینه‌های موجود برایتان آگاه می‌کند.
