در بسیاری از افراد، فاصله زیاد بین دندانها غالباً بین دندانهای قدامی یا پیشین دیده میشود، اگرچه دندانهای عقب نیز گاهی فاصلهدار میشود. فاصله بین دندانی گاهی بزرگ و نتیجه یک یا چند دندان غایب است و گاهی فاصله یا فضای مختصر و کوچکی است که بین دندانها ایجاد شده است. دندانهای فاصلهدار عموماً در کودکان مشاهده میشود، البته این وضعیت موقتی است و به خودی خود پس از افتادن دندانهای شیری و درآمدن دندانهای دائمی اصلاح میشود. اما فاصله بین دندانها در بزرگسالان دائمی است و درمان ارتودنسی باید برای اصلاح و بستن این فاصله انجام شود.
بیماران بنا به دلایل متفاوتی به متخصصین ما در کلینیک تخصصی ارتودنسی دکتر یگانه مراجعه میکنند، اما اکثر این عزیزان یک مشکل مشترک دارند و آن دندانهای فاصلهدار است، برخی در یک سانحه دندان خود را از دست دادهاند و موردشان یک فوریت دندانپزشکی است، عدهای دندان خود را به دلیل ابتلا به بیماری یا پوسیدگی از دست دادهاند یا این که صرفاً فاصله بین دندانی را از والدین خود به ارث بردهاند و حال درصدد اصلاح طرح لبخند هستند. در هر حال متخصصین ما آمادهی کمک هستند. متخصصین ما این فاصله ناخوشایند را با درمانهای ارتودنسی، ترمیمی و زیبایی از بین میبرند تا با بسته شدن این فاصله لبخندی زیبا با دندانهایی یکدست و مرتب داشته باشید.
برای اطلاعات بیشتر در مورد انواع روش های ارتودنسی این کلینیک جهت رفع مشکلات نامرتبی دندانها به مقاله نامرتبی دندانها از جمله فاصله بین دندانها میتوانید با ما از طریق شمارههای 02144155090 – 02122392365 تماس حاصل فرمایید.
فهرست
علل فاصلهدار شدن دندانها
متناسب نبودن اندازه دندانها با اندازه فک شایعترین دلیل درمان برای بستن فاصله بین دندان است. فاصله زمانی ایجاد میشود که بزرگی دندانها طبیعی باشد، اما فک بیش از حد بزرگ باشد، یا بالعکس اندازه فک معمولی اما دندانها بیش از حد کوچک باشد.
- عارضه خاصی به نام دندان لترال میخی شکل که باعث نقص رشدی دندان ثنایای لترال میشود، فاصلهای را بین این دندان و دندانهای مجاور یعنی ثنایای میانی و نیش ایجاد میکند.
- فاصله زیاد بین دندانها باعث میشود که دندان ثنایای میانی به سمت فضای خالی حرکت کند و فاصله کمی بین دو دندان ثنایای میانی نیز ایجاد شود.
- دندان غایب یا نهفته، عادتهای دهانی مانند زبان زدن و مکیدن انگشت، بیماریهای لثه، مزیودنس (دندان اضافی) و فرنوم لبی بزرگ از دیگر علل فاصله دار شدن دندانها به شمار میآید.
- فاصله بین دندانها گاهی مربوط به دندان غایب میشود، این فاصله به مرور زمان و با حرکت کردن بقیه دندانها به سمت این فضا بیشتر میشود و دندانهای بیشتری فاصلهدار میشوند.
- عادتهای دهانی مانند زبان زدن و مکیدن انگشت، دندانهای پیشین را به جلو میراند و با جلو آمدن آنها دندانها فاصلهدار میشود.
- پیوره یک بیماری لثوی پیشرفته است که مشخصه اصلی آن تحلیل استخوان و التهاب لثه است. گونه تهاجمی و شدید این بیماری تخریب سریع استخوان نگهدارنده دندان را در پی دارد و باعث لق شدن دندان مربوطه میشود. با لق شدن دندان فاصله بین دندانی ایجاد میشود که معمولاً به مرور زمان و در صورت درمان نشدن پیوره بیشتر میشود.
- فرنوم لبی به نوار نرم بافتی کوچکی گفته میشود که دقیقاً بالای دو دندان ثنایای مرکزی فک بالا قرار دارد. چنانچه فرنوم یا بند لب بزرگ باشد، دندانهای قدامی فاصلهدار میشوند. اگر نقطه اتصال این بافت پایینتر از حد طبیعی باشد و از بین دو دندان میانی رد شود، اجازه نمیدهد که فاصله بین دندانها به طور طبیعی بسته شود.
- اما آخرین علت فاصلهدار شدن دندانها مزیودنس است. مزیودنس نیز به شیوهای مانند فرنوم لبی بزرگ باعث ایجاد فاصله بین دندانی میشود. مزیودنس یا دندان اضافی پشت دندانهای ثنایای میانی رشد میکند و اجازه نمیدهد این دندانها به هم نزدیک شوند و فاصله بین آنها بسته شود.
عوارض و مشکلات ناشی از فاصله بین دندانها
متداولترین عوارض ناشی از فاصله بین دندانها عبارت است از:
- مشکلات گفتاری یا دشواری در یادگیری گفتار
- پوسیدگی دندانها و ایجاد بیماریهای لثه به خاطر قرار گرفتن بیش از حد لثهها در برابر مواد غذایی
- نا زیبا کردن طرح لبخند
- فاصله بین دندانها این تصور را ایجاد میکند که بیمار یک یا چند دندان از دست داده است.
- فاصله زیاد بین دندانهای قدامی باعث میشود فضای کافی برای درآمدن دندانهای کناری وجود نداشته باشد.
- کاهش اعتماد به نفس بیمار هنگام لبخند زدن
درمان فاصله بین دندانها
اگرچه فاصله بین دندانی آسیب چندانی به سلامت دندانها نمیزند، اما اکثر بیماران ترجیح میدهند با بستن این فاصله لبخندی زیباتر داشته باشند. روشهای مختلفی برای بستن فاصله بین دندانها وجود دارد که متخصصین روش مناسب را با توجه به مشکل موجود و میزان فاصله بین دندانها انتخاب میکنند.
درمان ارتودنسی
درمان ارتودنسی یکی از قدیمیترین روشهای درمانی برای بستن فاصله بین دندانها است. بریسها دارای انواع مختلفی هستند و هر یک مزایا و معایب خود را دارند اما تمام آنها بر اساس یک اصول کار میکنند: بریسها با فشاری که به دندانها وارد میکنند، موجب حرکت دندانها به سمت یکدیگر شده و با این روش باعث بسته شدن دیاستم یا همان فاصله دندانها میشوند.
نوع مناسب بریسها به اندازه فاصله بین دندانها و احساس بیمار نسبت به بریس بستگی دارد. لازم به ذکر است امروزه برای افرادی که ظاهر بریسهای معمولی را دوست ندارند تعداد زیادی از بریسهای نامرئی وجود دارد. متاسفانه برخی از بریسها برای برخی از شرایط دندانی مناسب هستند و ممکن است همیشه نتیجهبخش نباشند. طول درمان، اشکال اصلی تمامی درمانهای ارتودنسی است. درمانهای ارتودنسی میتوانند سالها طول بکشند و این درحالی است که ونیرها و باندینگهای زیبایی نسبتا سریعتر انجام میشوند.
توجه داشته باشید که دندانپزشکان تخصص لازم برای درمان ناهنجاری دیاستم را ندارند. در چنین شرایطی باید به یک متخصص ارتودنسی مراجعه کرد. متخصص ارتودنسی با تجربه و مهارت لازم خود میتواند شدت فاصله بین دندانها را ارزیابی کند، نیاز به درمان را تعیین نماید و در صورت لزوم نوع درمان مناسب با شرایط بیمار را تشخیص دهد. متخصصین ارتودنسی پزشکانی هستند که دوره ویژه درمان مشکلات دندانی به ویژه فاصله دندانی را گذرانده و مجوز تخصص کسب میکنند.
شایان ذکر است که ارتودنسی کودکان در این شرایط همواره ضروری نیست، چون ممکن است پس از درآمدن دندانهای دائمی فاصله به طور طبیعی بسته شود. اگر فاصله بین دندانی پیآمد بیماری لثه باشد، جرمگیری و تصحیح سطح ریشه نخستین اقدامی است که انجام میشود، چرا که پیش از هر چیز باید بیماری لثه را درمان کرد. ارتودنسی پس از درمان بیماری لثه شروع میشود.
باندهای ارتودنسی موثر در دندانها
باندهای ارتودنسی درحقیقت ارزانترین روش درمانی است که میتوان برای دندانهایی که فاصله زیادی ندارند بکار برد. باندهای ارتودنسی نوارهای لاستیکی کوچک و ارزان هستند که خود بیمار هم میتواند روی دندانهای خود قرار دهد. این تجهیزات را باید شب قبل از خواب، روی دو دندانی که باید به هم نزدیک شوند قرار داده و تا صبح با آنها خوابید.
اما با این وجود این روش نیز همانند بسیاری از روشهای “درمان سریع” دارای معایب است. باندهای ارتودنسی باید مرتب و منظم استفاده شوند تا تاثیر داشته باشند. از آنجایی که استفاده از باندهای ارتودنسی موجب حرکت دندانها میشوند ممکن است با درد توام باشند. یکی دیگر از معایب این درمان این است که هنگامی که دندانها شروع به حرکت میکنند ممکن است ترتیب دندانهای دیگر بهم خورده و مشکلات جدید نامرتبی دندانها ایجاد شود. توصیه میشود هرگز بدون مشورت با متخصص ارتودنسی به سراغ چنین راه حلهایی نروید.
کامپوزیت باندینگ
اگر برای بستن فاصله جزئی دندان خود بدنبال یک درمان زیبایی هستید باندینگ دندانی ممکن است گزینه مناسبی برای انتخاب باشد. در روش باندینگ، دندانپزشک مقداری رزین همرنگ دندان بیمار را در داخل هر دو دندانها قرار داده و فاصله بین دندانها را پر میکند.
ناگفته نماند که اگر فاصله بین دندانها زیاد باشد و یا مشکلات عدم تراز دندانها وجود داشته باشد مسلما این روش بهترین انتخاب نخواهد بود. به خاطر داشته باشید که حتی نوع بسیار محکم رزین نیز ممکن است آسیب ببیند، برخی مواقع ساییده شده یا لب پر شود و نیاز به تعمیر داشته باشد.
ونیرها یا تاجها
ونیرهای دندانی و تاجها همانند باندینگ عمل میکنند. ونیرها و تاجها پوستههای نازک از جنس سرامیک یا چینی هستند که به دندان میچسبند. تفاوت بین آنها در این است که تاجها کل دندان را میپوشانند و این درحالی است که ونیرها سطح خارجی دندان را پوشش میدهند. گاهی اوقات باید مقداری از مینای دندان موجود در دهان خارج شود تا ونیرها یا تاجها روی دندان قرار بگیرند.
برخی از ونیرها بسیار نازک هستند بهطوری که برای قرار گرفتن روی دندان نیازی به خارج کردن مینای دندان نیست. البته لازم به ذکر است که قیمت این نوع ونیرها بسیار گران است. به خاطر داشته باشید که ونیرها، باندینگ و تاجها همه روشهای درمان زیبایی و انتخابی هستند و تحت پوشش بیمه سلامت و بیمه دندانپزشکی قرار نمیگیرند. ونیرها و تاجها نیز همانند باندینگها میتوانند با گذشت زمان ساییده و یا لب پر شوند و نیاز به ترمیم و تعویض داشته باشند.
ایمپلنت
افتادن دندان یا نصب پروتزهای نامناسب نه تنها ظاهر بد شکلی را ایجاد میکنند بلکه موجب بروز مشکلاتی در زندگی میشوند. اما دیگر لزومی ندارد بیشتر از این رنج ببرید. ایمپلنتهای دندانی که کپی دقیق از بایتهای طبیعی هستند نوعی درمان همیشگی محسوب میشوند که میتوانند شکل و عملکرد دهان را به حالت اول بازگردانند.
از آنجای که ایمپلنتها به دندانهای موجود در فک جوش میخورند میتواند پایه محکمی را برای پروتزهایی نظیر تاجها و دندانهای مصنوعی ایجاد کنند. ایمپلنتها درحقیقت دندانهای جایگزینی هستند که با دندانهای طبیعی همخوانی دارند.
اگر فاصله دندانی در یک بیمار خیلی زیاد باشد بهترین راهحل این است که فاصله دندان را با ایمپلنت پر کنیم. ایمپلنتها ضعیفتر از دندانهای طبیعی هستند و نباید فشار زیادی به آنها وارد کرد.
هزینه بستن فاصله دندان
هزینه بستن فاصله دندان به تکنیک استفاده شده در رفع این ناهنجاری وجود دارد. برای مثال هزینه درمان بستن فاصله دندان با ارتودنسی، به نوع و کیفیت مواد به کار برده شده برای بستن فاصله بین دندانها بستگی دارد. متخصصین ارتودنسی ما در جلسه مشاوره اولیه طبق میزان فاصله بین دندان، روش درمان مناسب آن را در نظر خواهند گرفت و بر این اساس هزینههای احتمالی فرآیند درمان را مشخص خواهند کرد.
سوالات متداول درباره فاصله دندانی
چگونه میتوانم از فاصله دندان پیشگیری کنم؟
اگر نقصهای رشدی عامل فاصلهدار شدن دندانها باشد، هیچ راهی برای جلوگیری از بروز آن وجود ندارد. با این حال میتوان با استفاده از اسپلینت مانع از حرکت کردن دندانها و دورتر شدن آنها از هم شد و از بیشتر شدن فاصله فعلی جلوگیری کرد.
ارتودنسی پیشگیری نیز بهتر است در سنین پایین انجام شود. چنانچه فاصله بین دندانی پیآمد بیماری لثه باشد، رعایت بهداشت دهان و دندان بهترین روش پیشگیری از بیشتر شدن فاصله است.
اگر عادتهای دهانی مانند مکیدن انگشت علت فاصلهدار شدن دندانها باشد، منطقیترین راه پیشگیری ترک عادت است. برای این که به فرزندتان کمک کنید تا این عادت را کنار بگذارد، میتوانید با دندانپزشک اطفال مشاوره کنید تا بتوانید با قرار دادن وسایل مخصوص در دهان از این عادتها جلوگیری کنید.
آیا باندهای مختص فاصله دندانی میتوانند فاصلههای دندانی متعدد را ببندند؟
در چنین شرایطی، دندانپزشکان توصیه میکنند یک باند را دور دو دندان جلویی قرار دهید. بعد از چند روز یا هنگامی که به وجود آنها روی دندانهای جلویی خود عادت کردید، دو باند دیگر را روی دو دندان دیگری که فاصله دارند قرار دهید. در این حالت شما 3 باند را بهطور همزمان روی دندانهای خود دارید.
در چه صورت بستن فاصله بین دندان با جراحی درمان میشود؟
اگر مزیودنس یا بزرگ بودن بند لب علت فاصلهدار بودن دندانها باشد، جراحی قبل از ارتودنسی انجام میشود، در غیر این صورت احتمال دارد که دندانها دوباره به محض برداشتن بریس ارتودنسی فاصلهدار شوند. عمل جراحی برداشتن فرنوم فرنکتومی نامیده میشود.
