ارتودنسی درمان رایجی است برای نوجوانانی که دچار ناهنجاریهای دندانی ناشی از دندانهای نامرتب، کج یا دندانهای فاصلهدار هستند. ارتودنسی برای همه افرادی طراحی شده است که مشکل دندانی داشته و با این روش قابل درمان باشند. واضح است که از ارتودنسی برای مرتب کردن دندانها، درمان و بهبود مشکلات بایت، و ایجاد لبخندی زیباتر استفاده میشود. ارتودنسیها همچنین دستگاههای مناسبی هستند برای بیمارانی که انحراف فک دارند. همچون بیشتر افراد، احتمالا شما هم سوالات زیادی در ذهن داشته باشید که نیاز به پاسخ دارند. یکی از این سوالات این است: چه مدت لازم است که ارتودنسی روی دندانها بماند؟ این پرسشی است که متخصص ارتودنسی در اینجا به آن پاسخ میدهد.
مدت زمانی که لازم است تا براکت ارتودنسی بر روی دندانهای شما باقی بماند، توسط متخصص ارتودنسی برای هر فرد تعیین نشده و به نوع و شکل براکت نیز بستگی ندارد. مدت زمانی که شما باید از سیمکشی دندان استفاده کنید، به مشکل موجود در ابتدای درمان و اهداف شما از انجام درمان بستگی خواهد داشت.
برای اطلاع بیشتر درباره روشهای ارتودنسی موجود در کلینیک تخصصی دکتر یگانه و مدت زمانهای احتمالی درمان با این روشها میتوانید با ما از طریق شمارههای 02144155090 – 02122392365 تماس حاصل فرمایید.
چرا نیاز به ارتودنسی دارید؟
افراد متعددی که از ارتودنسی استفاده میکنند، میخواهند لبخندشان را بهبود بخشند. اگرچه داشتن لبخندی زیباتر مهم است، کاهش و پیشگیری از مشکلات سلامتی بلند مدت هم به همین اندازه ضروری است. به علاوه، تمیز کردن و مراقبت از دندانهای کج و نامنظم مشکل است و عوارض جانبی همچون از دست رفتن دندان، پوسیدگی دندان، یا بیماریهای لثه را به دنبال خواهد داشت. لازم است به این مساله اشاره کنیم که دندان ناسالم و ناهنجاریهای فک میتواند باعث ایجاد زوال در دندانها شود و روی جویدن غذا تاثیر بگذارد. بر اثر فشاری که جویدن نامناسب ایجاد میکند، ممکن است فشار شدیدی به بافت لثه و استخوان زیر دندان اعمال شود. بنابراین ارتودنسی راه مناسبی برای درمان ناهنجاریهای دندانی (مشکل بایت) و عوارض جانبی ناشی از آن است. وقتی که تصمیم به درمان ارتودنسی گرفتید، این نتایج را در ذهن داشته باشید:
- دندانهایی مرتبتر و لبخندی زیباتر
- دندان و لثههایی سالمتر
- فک و دندانهای منظم
- امکان تمیز نگه داشتن دندان در روز
- افزایش اعتماد به نفس
در یک دوره زمانی، ارتودنسی از طریق سیمها و براکتها فشاری ثابت و کافی را روی دندانها ایجاد میکند. به مرور دندانها در جهت مشخصی شروع به حرکت میکنند و با حرکت دندانها، استخوان نیز شکلش را تغییر میدهد. پس از برداشتن بریسها، معمولا پس از 12 تا 24 ماه دندانهایتان مرتبتر میشوند، فکها همتراز شده و لبخندی زیبا خواهید داشت.
عوامل موثر در طول درمان ارتودنسی
موارد زیر میتواند تاثیر بسزایی در مدت زمان درمان ارتودنسی شما داشته باشد. پس قبل از شروع درمان بهتر است این موارد را در نظر بگیرید:
متخصص ارتودنسی در طول درمان نقش بسزایی دارد
آیا میخواهید مشکلات مربوط به ارتودنسیتان را حل کنید؟ نیازی به گفتن ندارد که اگر به یک ارتودنتیست کم تجربه یا کسی که مهارت کافی نداشته باشد مراجعه کنید، فرایند گذاشتن بریسهای جدید برایتان طولانی و خستهکننده میشود. بنابراین جهت اطمینان از اینکه فرایند گذاشتن بریسها کوتاهتر و دقیق خواهد بود، میبایست پزشک متخصص ارتودنسی انتخاب کنید که تحصیلات مرتبطی داشته و از تجربه بالایی در این زمینه برخوردار باشد. با اینکه دندانپزشکهای عمومی میتوانند درمان ارتودنسی هم انجام دهند، اما انتخاب درستی نیستند. همیشه بهتر است که برای درمان مشکلات دندانی مرتبط با ناهنجاریهای فک و دندان به یک ارتودنتیست متخصص مراجعه کنید.
ارتودنتیست در زمینه تمامی دستگاههای ارتودنسی، تکنیکها و فناوریهای جدید از تجربه بالایی برخوردار است ولی دندانپزشک عمومی چنین تجربهای ندارد. به علاوه دندانپزشکها پس از فارغ تحصیلی دو تا سه سال آموزش اضافه در زمینه ارتودنسی را نگذراندهاند؛ آنها تنها مدرک اولیه دندانپزشکی که شامل چهار سال تحصیل است را دارا هستند. بنابراین وقتی که به دنبال دندانپزشک خوب میگردید سعی کنید یک ارتودنتیست با تجربه پیدا کنید. برای اطمینان بیشتر از پزشک بخواهید که مدرک حرفهای همچنین اطلاعات تماس با برخی از مشتریان قبلیاش را هم به شما ارائه دهد.
بریسهای فلزی
در مرحله اول، مشکل دندانی شما ممکن است نیاز به بریسهای فلزی سنتی داشته باشد. با گذشت زمان این بریسها تکامل یافتهاند و استفاده از آنها اکنون از هر زمانی راحتتر است. بریسهای فلزی از جنس استیل ضد زنگ با کیفیتی ساخته میشوند و از طریق براکتهای فلزی و سیمهای ارتودنسی دندانها را مرتب میکنند. همچنین میتوانید از باندهای لاستیکی رنگی استفاده کنید، تا به هنگام لبخند زدن بریس فلزیتان شکل متفاوتی داشته باشد. معمولا گفته میشود که بریسهای فلزی به نسبت دیگر تجهیزات مشابه، راحتی کمتری دارند و قرار دادن آن در دهان هم مشکلتر است. به علاوه بریسهای فلزی با توجه به میزان شدت مشکل دندانی، به مدت دو سال یا حتی بیشتر در دهان قرار میگیرند.
بریسهای سرامیکی
نوع دیگری از بریسها که ارتودنتیست میتواند انتخاب کند، بریسهای سرامیکی هستند. این بریسها از جنس سرایمیک شفاف ساخته میشوند که شبیه دندانهای طبیعیتان به نظر میرسند. این نوع بریسها بیشتر مورد توجه نوجوانان و بزرگسالانی قرار میگیرد که بیشتر به ظاهرشان اهمیت میدهند. با اینکه این بریسها کمتر به چشم میآیند اما تمیز کردن و مراقبت از آنها کمی مشکل است. شکنندهتر و بزرگتر از بریسهای فلزی هستند، به همین دلیل حفظ بهداشت ارتودنسی مشکل است. همچنین بریسهای سرامیکی برای مرتب کردن دندانهای پایینی چندان مناسب نیستند.
بریسهای سرامیکی بیشتر برای دندانهای پیشین بالایی مناسب هستند. وقتی که زمان کار گذاشتن بریسهای فلزی و سرامیکی فرا میرسد، دندانپزشک متخصص ابتدا دندانهایتان را تمیز و خشک میکند. سپس روی دندان چسب مخصوصی اعمال کرده و براکتهای فلزی یا سرامیکی را نصب میکند. با اینکه چسب ممکن است مزه بدی داشته باشد اما بیخطر است. نهایتا، ارتودنتیست سیم ارتودنسی را (سیمی که دندانها را به هم وصل میکند) در براکتها قرار داده و آنها را با باندهای پلاستیکی سفت میکند. معمولا فرایند قرار دادن بریسهای فلزی یا سرامیکی حدود یک تا دو ساعت طول میکشد.
ارتودنسی نامرئی
نوع سوم بریسها، ارتودنسی نامرئی نامیده میشود. این ارتودنسیها بسیار شبیه به رنگ دندانهای طبیعی شما بوده و بسیار مناسب نوجوانان بالای 14 سال و جوانان است. برای افرادی که نمیخواهند دندانهایشان را با بریسهای فلزی مرتب کنند، بریسهای شفاف بهترین انتخاب هستند. اکنون شناخته شدهترین برند تجاری، سیستم اینویزالاین است. این سیستم از پلاستیکهای شفافی تشکیل شده است که هر دو هفته یک بار تعویض میشوند. هر بریس شفاف به گونهای طراحی شده است تا قبل از جایگزین شدن با بریس بعدی، دندانی که روی آن قرار دارد را تا میزان مشخصی جابهجا کند. لازم است که بریس اینویزالاین را هر روز به مدت 22 ساعت در دهان قرار دهید. البته اینوزالاین متحرک است و راحتترین نوع بریسها است.
وقتی که میخواهید به دندان و لثههایتان استراحت دهید، غذا بخورید، آب بنوشید یا دهانتان را تمیز کنید، میتوانید به راحتی این بریسهای شفاف را از دهان بردارید. سپس آن را دوباره در دهان قرار دهید تا کاری را که برای آن طراحی شدهاند ادامه دهند. بریسهای اینویزالاین بهصرفه و مفید هستند چون زمان کمی برای تثبیت و قرار گرفتن در دهان نیاز دارند. اگر ارتودنسی شما با تکنولوژی الاین (طراح و سازنده سیستم اینویزالاین) انجام شده باشد، متخصص ارتودنسی شما، لازم است که وضعیت دندانهای شما را بررسی کرده و برای شرکت الاین تکنولوژی بفرستد. این شرکت تنها پس از چند روز از طریق نرم افزاری، ارتودنسی مناسب برای وضعیت شما را آماده میکند. وقتی که ارتودنسی شما آماده شد پزشک ارتودنتیست نتایج نهایی را روی صفحه کامپیوتر به شما نشان میدهد. معمولا قرار دادن بریسهای اینویزالاین یک ساعت و یا کمتر زمان میبرد.
وضعیت دندانهای شما می تواند طول درمان ارتودسی را کم و یا بیشتر کند
مهمترین عاملی که طول درمان شما را تعیین میکند، شدت عارضه و نوع مشکلات اسکلتی و دندانی است که باید درمان شوند. فردی که به کجی خفیف و یا فاصلهی بین دندانها مبتلاست ممکن است تنها به مدت یک سال از براکت استفاده کرده و پس از آن از نگهدارندههای ارتودنسی استفاده کند. بااینحال افرادی که به مشکلات جدیتر مبتلا هستند ممکن است برای مدت زمانهای طولانی تحت درمان قرار بگیرند. مشکلی مانند جلو بودن شدید فک تحتانی که در مراحل اولیه تحت درمان قرار نگیرد، درصورتیکه فرد به سن بلوغ برسد ممکن است به استفاده از براکت های بسیار بیشتری نیاز داشته و حتی نیاز به انجام عمل جراحی باشد.
همراهی شما با متخصص ارتودنسی در کمتر کردن طول درمان اهمیت دارد
همکاری و مسئولیتپذیری بیمار در مقابل درمان میتواند اثر مهمی در زمان و نتایج آن داشته باشد. یک بیمار بیمسئولیت میتواند مدتزمان موردنیاز برای انجام درمان را افزایش داده و همچنین نتایج ناشی از آن را با مشکل روبهرو کند. با همکاری با ارتودنتیست خود میتوانید مطمئن باشید که در مدتزمان کوتاهی، نتایج قابلتوجهی را مشاهده خواهید نمود. این به معنی رعایت بهداشت دهان و دندان، مراجعهی منظم و بهموقع، محافظت و مراقبت از براکتها در طول درمان و استفاده از وسایل به شکل صحیح میباشد. برای مثال درصورتیکه از براکت های نامرئی خود به جای 20 تا 22 ساعت موردنیاز در روز، تنها 12 ساعت در روز استفاده کنید، ردیف شدن دندانهای شما بسیار بیشتر زمان خواهد برد.
برای کوتاه کردن دوره درمان ارتودنسی زودتر شروع کنید
بیماران جوانتر استخوانهای “نرمتری” داشته و همچنین سرعت متابولیسم آنها بهخصوص در دورهی رشد سریع بلوغ، بسیار بالاست. به همین دلیل، دندانهای آنها نسبت به یک فرد بالغ که استخوانهای سختتر و سرعت متابولیسم پایینتری دارد با سرعت بیشتری حرکت میکنند. بنابراین شروع هرچه سریعتر ارتودنسی میتواند مفید باشد. زمان ایدهآل برای شروع درمان ارتودنسی وقتی است که آخرین دندان “شیری” لق شود که حدوداً 10 تا 12 سالگی کودک را نشان میدهد. دخترها معمولاً قبل از پسرها وارد دوران جهش رشد خود شده و بنابراین قبل از پسران هم سن و سال خود درمان ارتودنسی را شروع میکنند. حتماً در نظر داشته باشید که در صورت دیده شدن مشکلات عدیدهای چون کراس بایت، جلو بودن فک تحتانی و اپن بایت در سنین 7 تا 9 سالگی، ممکن است ارتودنسی پیشگیری انجام شود. خوشبختانه این عارضهها که نیازمند ارتودنسی زودهنگام میباشند، بهندرت دیده میشوند.
بیرون آمدن دندانها
سادهترین و درنتیجه سریعترین موارد ارتودنسی، افرادی هستند که تمامی دندانهای آنها دائمی بوده، اندازهی فکها طبیعی است و نامرتبی دندانها نیازی به کشیدن دندانهای اصلی ندارد. بهطورکلی، میتوان این موارد را در کمتر از یک سال با استفاده از روشهای ارتودنسی درمان کرد.
میزان نامرتبی دندانها
درصورتیکه به نامرتبی دندانها، کراس بایت خلفی و مشکلات متوسط تا خفیف مربوط به فک و دندانها مبتلا هستید ولی نیازی به کشیدن دندانهای اصلی ندارید، درمان شما احتمالاً بین 12 تا 18 ماه زمان خواهد برد. این موارد، اکثریت بیماران را تشکیل میدهند. برخی از موارد عمل جراحی که دندانهای آنها صاف بوده ولی بهخوبی بر روی همدیگر قرار نمیگیرند نیز در طول 18 ماه درمان خواهند شد.
زمانی که به نامرتبی متوسط تا شدید دندانها، مشکلات مربوط به کج بودن فک که دندانها بیش از یک نصف دندان جابجا شده باشند و یا عارضههایی که نیاز به کشیدن دندانهای اصلی داشته باشند مبتلا شده باشید، باید برنامهی درمانی خود را چیزی بین 18 تا 24 ماه برنامهریزی کنید. دلیل زیاد بودن مدت درمان این است که تکتک دندانهای شما باید جابجا شوند تا فاصلهی خالی بین آنها پر شده و مشکلات مربوط به اندازهی فک تا حدی جبران شوند. اکثر ارتودنتیستها، این عارضهها را متوسط تا شدید بهحساب میآورند.
بروکسیزم
بروکسیزم یا دندان قروچه میتواند حرکت کردن دندانها را کندتر کند چرا که فشار ناشی از دندان قروچه کردن، دندانها را در جای خود محکم میکند.
دارودرمانی
برخی از داروها میتوانند حرکت دندانها را کند کرده و یا آن را متوقف کنند مانند داروهای استفادهشده برای درمان عارضههای استخوانی.
عوامل اضافی
با اینکه سن شما، روش درمانی مورد استفاده، شدت عارضه و میزان همکاری شما با پزشک همگی نقش مهمی در مدتزمان موردنیاز برای درمان دارند، عوامل دیگری مانند بیولوژی نیز در این زمینه نقش خواهند داشت. هر بیماری متفاوت بوده و سرعت حرکت دندانها در افراد مختلف یکسان نخواهد بود.
برخی متغیرهای اضافی وجود دارند که میتوانند روند درمان را تحت تأثیر قرار داده و مدتزمان آن را طولانیتر و غیر قابل پیشبینی کنند. این عوامل عبارتاند از دندانهای آسیب دیده یا افتاده و کمبودهای شدید مربوط به اندازهی فک که نیاز به جراحی دارند. بسته به پاسخ هر بیمار نسبت به روش درمانی استفادهشده، این عارضهها شدید بوده و ممکن است درمان آنها تا 30 ماه و حتی بیشتر زمان ببرد. اکثر موارد عارضه که در بزرگسالان دیده میشوند مربوط به همین دسته میباشند.
نتیجه گیری
ارتودنسی برای هر کسی متفاوت است ولی این پیشبینیها میتوانند یک ایدهی کلی از روند درمان را به شما ارائه کنند. فریب ارتودنتیستهایی که با استفاده از “براکت های مخصوص” و یا “تکنیکهای پیشرفته” ادعا میکنند میتوانند روند درمانی را کوتاه کنند را نخورید. زمانی که ادعای این افراد تحت آزمایشهای کنترلشده قرار گرفت مشخص شد که اکثر این ادعاها پوچ و دروغین است. اساس ساختار زیستی همهی افراد یکسان بوده و هیچیک از تولیدکنندههای براکت این توانایی را ندارند که فرایند طبیعی را سریعتر از حد ممکن به انجام برسانند. حتی جدیدترین فناوریهای استفادهشده که بهمنظور کوتاه کردن روند درمان ارتودنسی طراحی شدهاند (ویبراتور دندان، سوراخکن استخوان، تکانههای انرژی نوری و غیره) در مقابل هزینههای بسیار زیاد، تنها میتوانند درصد بسیار کمی از مدتزمان درمان بکاهند.
در چه سنی لازم است که ارتودنتیست کودکم را معاینه کند؟ آیا لازم است قبل از شروع درمان ارتودنسی تمامی دندانهای شیری کودک افتاده باشد؟
اتحادیه ارتودنتیستهای آمریکا توصیه میکند که کودک در هفت سالگی مورد معاینه قرار بگیرد. بنابراین قبل از شروع درمان ارتودنسی نیازی نیست که همه دندانهای شیری افتاده باشند. در واقع تشخیص سریع برخی از مشکلات ارتودنسی اهمیت بالایی دارد تا اقدامات پیشگیری لازم انجام شده و از بروز مشکلات جدیتری جلوگیری شود. درمانهای ارتودنسی به موقع همچنین باعث جلوگیری از کشیدن دندانهایی میشود که در برخی موارد نیاز به کشیدن دارند.