روت کانال روشی بسیار قدیمی در دندانپزشکی است و اکثرا مردم از آن اجتناب می‌کنند. در روزگاران قدیم، این درمان از روش‌های ترسناک و پردرد به‌شمار می‌آمد و تنها زمانی‌که هیچ گزینه دیگری برای درمان وجود نداشت مردم تن به این روش می‌دادند. اما امروزه با اختراع لیزر این روش هم به‌کلی تغییر کرده است. در ادامه به شما می‌گوییم که درمان به روش روت کانال به کمک دیود لیزر چه مزایایی دارد و چگونه این پروسه را آسان می‌کند.
روت کانال چیست؟
درمان به روش روت کانال روشی متداول در دندانپزشکی است که در درمان پوسیدگی، بیماری‌های اطراف دندانی یا دیگرآسیب‌های دندانی که در آن دندان به‌شدت آسیب دیده است، کاربرد دارد. در این روش دندانپزشک عصب دندان را بیرون کشیده و سپس فضای خالی ایجاد شده را پر می‌کند. به لحاظ زیبایی و عملکرد، دندان باقی می‌ماند که جایگزین مناسبی برای پروتزهای دندانی است. با این وجود، نتیجه نهایی روت کانال نگه داشتن دندانی مرده در بدن موجود زنده است، که به طور بالقوه باعث مشکلات زیادی می‌شود.
به طور طبیعی سیستم ایمنی بدن دندان مرده را پس می‌زند. زمانی‌که دندانپزشک بافت معیوب را از داخل دندان برمی‌دارد، خون و عصب برداشته شده و با فیلری پلیمری به‌نام گوتاپرکا جایگزین می‌گردد. سپس به منظور ایجاد مانع در برابر ورود مجدد باکتری به دندان با ماده‌ای پوشانده می‌شود. به دلیل عدم خون‌رسانی مناسب در این ناحیه، دندان پرشده شکننده و آسیب‌پذیر می‌باشد، همچنین دندان به مرور زمان تیره خواهد شد. دندانپزشکان به‌منظور پیشگیری از شکستگی و با توجه به لزوم جنبه‌های زیبایی، تاج پوششی کامل را پیشنهاد می‌کنند.
در واقع روت کانال روشی بر پایه و اساس سیستم ساده شده اعصاب داخل دندان می‌باشد. به طور معمول داخل دندان‌ها یک کانال بزرگ اعصاب وجود ندارد، بلکه ریشه‌های داخل دندان بسیار شبیه به سیستم ریشه‌های درخت می‌باشند. گاهی اوقات پوسیدگی‌های بسیار کوچک در داخل میکروکانال‌های سیستم اعصاب داخل دندان به‌وجود می‌آید که به وسیله روت کانال قابل درمان نیست. حتی اگر دندانپزشک به وسیله میکروسکوپ روت کانال را انجام دهد، باز هم از درمان این پوسیدگی‌ها بازخواهد ماند. ماندن این میزان پوسیدگی داخل دندان و عدم درمان آن منجر به پخش شدن پوسیدگی در بخش‌های دیگر بدن از طریق سیستم گردش خون می‌شود. دندانپزشکان برای درمان این پوسیدگی‌ها از آنتی‌بیوتیک‌ها و پمادهای دندانی استروئیدی استفاده می‌کنند که متاسفانه تنها میزان کمی از باکتری‌ها را از بین می‌برد و می‌توان گفت درمان قطعی این بیماری نیستند.
حال سوال اصلی باقی مانده است، چگونه پوسیدگی‌ها و باکتری‌ها را بدون تحت فشار قرار دادن سیستم ایمنی و با حفظ ساختار دندان درمان کنیم؟ این امر نیازمند تکنیکی است که به کمک آن بتوان تمام سیستم اعصاب داخل دندان را خارج کرده و برای همیشه از شر میکروارگانیسم‌های داخل کانال‌های اعصاب راحت شد. تمامی حفره‌های مربوط به سیستم اعصاب، دیگر بخش‌های دندان و حتی لثه‌ها باید پیش از پرشدن با مواد مناسب استریل گردد.
دندانپزشکی به کمک لیزر چگونه است؟
در دندانپزشکی نوین از لیزرها به منظور بازسازی بافتهای دندانی و پاکسازی کانال‌های داخل دندان استفاده می‌شود. هنگام درمان به روش روت کانال، دندانپزشک شما از لیزر به منظور بازکردن حفره‌ای در دندان و از بین بردن بافت معیوب استفاده می‌کند. همچنین از لیزر به منظور شکل دادن و آماده‌کردن کانال جهت پرشدن با مواد استفاده می‌کند. متد جدید روت کانال در قیاس با روش‌های پیشین مزایای بسیاری دارد، مهمترین آن این است که دیگر دندانپزشک نیازی به استفاده از دریل‌های پرصدا و ترسناک برای بازکردن حفره در دندان شما ندارد. پس اگر این‌بار نیمه‌شب دندان درد داشتید و خواستید از ترس مراحل عذاب‌آور روت کانال پیش دندانپزشک خود نروید، روش‌های نوین روت کانال را به یاد بیاورید.
استفاده از دیود لیزر در دندانپزشکی چگونه است؟
امروزه استفاده از دیود لیزر به امری رایج در درمان دردهای دندانی تبدیل شده است. سایز کوچک و هزینه کم آن‌ها از مهمترین دلایل محبوبیت این روش می‌باشد. تمامی دیود لیزرها برای تولید نور مونوکروماتیک از برانگیزش الکتریکی یک نیمه‌رسانای خاص استفاده می‌کنند. یک نمونه از دیود لیزرها نشانگرهای لیزری می‌باشند. دیود لیزرها می‌توانند به روش‌های مختلف مورد استفاده قرارگیرند، از آن‌ها می‌توان به روش امواج متناوب یا به‌صورت پالس استفاده کرد. اما از آن‌ها نمی‌توان به صورت پالس‌های آزاد بهره برد. دیود لیزرها امواجی غیرقابل رویت و در طول موجی نزدیک به امواج مادون‌قرمز در بازه 1064-805 نانومتر متغیر هستند. در این میان، لیزری تشخیصی که در طول موج 655 نانومتری مورد استفاده قرار می‌گیرد یک استثنا در این زمینه به شمار می‌آید.
دیود لیزرها برای بافتهای نرم مورد استفاده قرار می‌گیرند. کروموفورها رنگدانه‌هایی درون سلول هستند که بافتی نرم مانند هموگلوبین و ملانین دارند، و بازه امواجی مانند Nd:YAG را به راحتی جذب می‌کنند.
با این وجود بسیاری از جراحی‌های دندان تنها با استفاده از تابش لیزر به منطقه جراحی صورت نمی‌پذیرد. در واقع در مرحله ابتدایی تابش دیود لیزرها با سوزاندن غشای مفصلی نوک دستگاه شروع می‌شود. این مرحله مقدمه‌‌ای است برای بالا بردن انرژی لیزر تا به حدی که امواج توسط مواد نوک دستگاه جذب شوند، که این امر نوک دستگاه را مانند تکه سنگ کوارتز بسیار داغی، برانگیخته می‌کند. انرژی لیزر به طور غیرمستقیم به‌وسیله گرمایش باعث برش نوک فیبر نوری می‌گردد. دیود لیزر انرژی لازم برای برش بافت‌ها را از همین مرحله ابتدایی کسب می‌کند و بدون این مرحله ابتدایی قادر به انجام عملیات مورد نظر در جراحی نیست. اگر بخواهیم “دندانپزشکی به‌وسیله لیزر” را به معنی برهم‌کنش نور با بافت‌ها در نظر بگیریم، دیود لیزر در این تعریف نمی‌گنجد.
استفاده از دیود لیزر برای جراحی بافتهای داخل دهان نظیر جراحی لثه، نمونه‌برداری و دیگر موارد بسیار موثر می‌باشد. همچنین از دیود لیزرها می‌توان به‌عنوان از بین برنده باکتری‌ها استفاده کرد و یا از آن‌ها در سفیدسازی دندان‌ها بهره برد. دیود لیزرها همچنین خواص فوتوبایوماژول فوق‌العاده‌ای دارند.
مزایای استفاده از دیود لیزرها در روت کانال دندان
دلایل زیادی وجود دارند که برمبنای آن‌ها ممکن است دندانپزشک شما استفاده از روش روت کانال را پیشنهاد کند. وجود پوسیدگی عمیق، ترک یا آسیب‌دیدگی که به کانال‌های سیستم اعصاب دندان آسیب‌زده باشد یا آسیب‌دیدگی به دلیل انجام جراحی‌ها یا روش‌های درمانی دیگر که دندان را آزرده کرده‌اند، اما می‌توان بدون درآوردن دندان و با استفاده از روت کانال آسیب‌دیدگی را ترمیم کرد. به طور کلی روت کانال روشی درمانی است که براساس آن درد مرتبط با سیستم اعصاب دندان کاهش یافته و درد دندان قبل از پرشدن و روکش‌کردن را به طور کلی از بین می‌برد.
از زمانی که استفاده از دیود لیزر در درمان بیماری‌های دهان و دندان رواج یافت، درمان این مشکلات آسان‌تر شد. در ادامه مزایای استفاده از دیود لیزر را با هم بررسی می‌کنیم:
سرعت بیشتر در انجام روت کانال
در روش قدیمی روت کانال، دندانپزشک مجبور بود تا بافت آسیب‌دیده را به‌صورت دستی و با استفاده از دریل از دندان خارج کند که این امر بسیار آزاردهنده و زمان‌بر بود. اما امروزه با استفاده از دیود لیزر کل فرایند روت کانال 30 دقیقه طول می‌کشد.
خونریزی و آسیب کمتر
لیزرها بسیار دقیق‌تر از دریل هستند که این به معنای آسیب و خونریزی کمتر بافت دندان است. لازم به ذکر است، پس از روت کانال به وسیله لیزر دوره نقاهت بسیار کوتاه‌تر خواهد بود.
عفونت کمتر
از آنجایی که کار با لیزرها بسیار دقیق‌تر است، تمامی بافت آلوده از دندان خارج شده و این امر سبب می‌گردد که احتمال عفونت‌های بعدی به دلیل جاماندن بافتهای معیوب داخل دندان به صفر برسد.
محافظت از بافتهای سالم
در روش قدیمی احتمال آسیب رساندن به بافتهای سالم دندان به‌وسیله دریل و دیگر ابزارها بسیار زیاد بود، اما امروزه به دلیل دقت بالای کار با لیزر احتمال آسیب‌دیدگی بافتهای سالم بسیار کمتر می‌باشد.
استفاده از دریل دیگر ضرورتی ندارد
یکی از آزاردهنده‌ترین مراحل روت کانال به روش قدیمی زمانی است که پزشک از دریل استفاده می‌کند. در روش جدید صدای آزاردهنده دریل دیگر وجود ندارد و اگر نیاز به استفاده از آن باشد، مدت زمان کوتاه‌تری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نتیجه بهتر
تمامی مزایای استفاده از لیزر در روت کانال به این امر منتهی می‌گردد که نتیجه نهایی کار بسیار بهتر از روش قدیمی خواهد بود. همان‌طور که می‌دانید اگر پس از روت کانال درد دندان همچنان وجود داشته باشد دندانپزشک ممکن است مجبور به از ریشه درآوردن دندان شود، اما به دلیل دقت بالا و نتیجه بخشی بسیار خوب متد جدید کشیدن دندان امروزه کمتر از گذشته رواج دارد.
روشی بدون درد
دندانپزشک شما تمامی ناحیه اطراف دندانی که باید روت کانال شود را بی‌حس می‌کند، پس در حین روت کانال هیچ دردی احساس نخواهید کرد. بسیاری از مراجعین معتقدند که با استفاده از این روش درد کمتری پس از از بین رفتن بی‌حسی در مقایسه با روش قدیمی احساس می‌کنند که شاید این یکی از مهمترین مزایای روت کانال به کمک لیزر باشد.
پس دفعه بعدی که خواستید روت کانال کنید حتما این نکات را نیز به‌خاطر داشته باشید.
پس از درمان
بسیاری از بیماران نگران درد پس از روت کانال کردن دندانشان هستند. هرچند که این روش آنقدرها هم که می‌گویند دردناک نیست، اما بسیاری از بیماران پس از انجام روت کانال به‌دنبال روشی برای کاهش یا ازبین بردن درد دندان هستند. در هنگام روت کانال کردن دندان شما ناحیه مورد نظر کاملا بی‌حس می‌باشد و در صورتی که دردی احساس کنید مقدار بیشتری داروی بی‌حسی به شما تزریق می‌شود. اغلب بیماران درد کمی پس از انجام روت کانال احساس می‌کنند، بعضی از آن‌ها ناراحتی پیش آمده را با داروهای مسکن رفع می‌کنند. تنها در موارد نادری بیماران دردهای شدیدی تجربه می‌کنند که دندانپزشکان با تجویز داروهای مسکن قوی‌تر این عارضه را رفع می‌کنند.
روش روت کانال موجب تخلیه داخل دندان شما می‌گردد، پس نیاز است که داخل دندان پر شود. البته گاهی ممکن است علاوه بر پرکردن نیاز به روکش هم باشد. در صورت نیاز به روکش مراحل بعدی که به آن post and core گفته می‌شود مورد نیاز خواهد بود که در آن post کوچکی داخل دندان چسبانده می‌شود و مواد پرکن اطراف این post را پر می‌کنند.
