پر کردن دندان با کامپوزیت (مواد سفید) بهتر است یا با آمالگام

درمان پوسیدگی دندان یا سوراخی که درون دندان به وجود آمده است یکی از اقدامات مراقبتی رایج در عرصه دندان پزشکی می‌باشد. در ابتدا دندان پزشک به تمیز کردن دندان می‌‌پردازد که باید ترمیم شود و فضای خالی یا سوراخ را به وجود می‌آورد و پس از آن سوراخ را پر می‌‌کند تا با سطح دندان برابر شود و درون دهان مشکلی را ایجاد نکند و از بروز پوسیدگی بیشتر دندان جلوگیری نماید. هنگامی ‌که قصد پر کردن دندان خود را دارید فقط یک گزینه انتخابی پیش روی شما وجود ندارد و به لطف پیشرفت‌های به دست آمده در این عرصه چند گزینه در اختیار شما قرار خواهد گرفت. از میان گزینه‌های موجود در دو مورد که فیلینگ کامپوزیت و آمالگام دندان نام دارد بیشتر انتخاب می‌شوند. تفاوت اصلی بین این دو نوع فیلینگ به رنگ آن‌ها ارتباط دارد. فیلینگ کامپوزیت از جنس مواد ساخته می‌‌شود که با رنگ دندان‌های شما مطابقت دارد و فیلینگ آمالگام از جنس فلز ساخته شده است. اگرچه فیلینگ کامپوزیت یک نسخه پیشرفته از فیلینگ قدیمی از قبیل آمالگام دندان است. گاهی اوقات فیلینگ قدیمی پیروز عرصه میدان خواهد بود. فیلینگ قدیمی در شرایط حساس که جویدن مواد غذایی می‌‌تواند باعث آسیب دیدگی دندان شود دارای قابلیت محافظتی بالا می‌باشد. فقط یک دندان پزشک می‌تواند به شما بگوید که بهترین نوع فیلینگ برای شما کدام است با این حال بهتر است با تفاوت‌های این دو نوع فیلینگ آشنا شوید.

 پر کردن دندان با کامپوزیت بهتر است یا با آمالگام؟ 

انتخاب کامپوزیت یا آمالگام به محل بروز پوسیدگی دندان ارتباط دارد. در صورتی که پوسیدگی دندان در انتهای دندان به وجود آمده باشد فیلینگ آمالگام بهتر است. در حقیقت دندان پزشک در مرحله اول انتخاب این نوع فیلینگ را به شما پیشنهاد می‌دهد. در صورتی که پوسیدگی در دندان‌های ردیف جلو به وجود آمده باشد به دلایل مربوط به زیبایی دندان، دندان پزشک فیلینگ کامپوزیت را به شما پیشنهاد خواهد کرد.

 فیلینگ کامپوزیت چیست؟ 

از فیلینگ کامپوزیت تحت عنوان فیلینگ کامپوزیت رزین نیز یاد می‌شود که با استفاده از ترکیبات پلاستیکی و سرامیکی ساخته می‌شود. در ابتدا دندان پزشکان نمی‌‌توانستند از فیلینگ کامپوزیت برای دندان‌های ردیف عقب استفاده کنند زیرا ترکیبات رزین و اندازه کافی قوی نبود که بتواند نیروی حاصل از جویدن مواد غذایی را تحمل کند و از آن جایی که زیبایی دندان‌ها به دندان‌های ردیف جلو اهمیت بسیار زیادی دارد از این نوع فیلینگ برای این گروه از دندان‌ها استفاده می‌شود اما خیلی سال پیش چنین اقدامی میسر نبود. امروزه دندان پزشکان می‌‌توانند از فیلینگ کامپوزیت برای دندان‌های ردیف عقب استفاده کنند اما برخی از دندان پزشکان به دلایلی از این نوع فیلینگ استفاده نمی‌کنند. در برخی از برنامه‌های مربوط به ترمیم دندان از فیلینگ کامپوزیت استفاده نمی‌شود مگر آنکه به منظور حفظ لبخند بیمار برای دندان‌های ردیف جلو مورد استفاده قرار بگیرد. سایر دلایلی که باعث می‌‌شود دندان پزشکان به سراغ این روش نروند این است که حتی با پیشرفت علم و فناوری طول عمر این نوع فیلینگ خیلی بالا نیست و به راحتی به علت جویدن مواد غذایی دچار تحلیل رفتگی می‌‌شود به این ترتیب دندان پزشکان ترجیح می‌دهند که به سراغ فیلینگ قدیمی و به عبارتی فیلینگ آمالگام برای پر کردن دندان بروند.

 فیلینگ آمالگام دندان چیست؟ 

فیلینگ آمالگام دندان در مقایسه با سایر انواع فیلینگ توانسته از در معیار و مقیاس زمان سربلند بیرون می‌آید زیرا طول عمر آن چیزی حدود ۸ تا ۱۰ سال است و در برخی موارد تا مدت بیشتری باقی می‌ماند و تاکنون بهترین گزینه موجود برای پرکردن پوسیدگی دندان‌های ردیف عقب بوده است زیرا به علت غذا خوردن و جویدن مواد خوراکی فشار زیادی به این قسمت وارد می‌شود. سایر فاکتورهایی که باعث شده است آمالگام دندان به یک گزینه انتخابی مناسب تبدیل شود این است که مقرون به صرفه است و نگهداری آن ساده می‌باشد و تنها عیب این روش این است که رنگ آن باعث جلب توجه دیگران خواهد شد. آمالگام دندان به رنگ نقره ای وجود دارد و هنگامی ‌که فرد صحبت می‌‌کند یا دهانش را باز می‌کند جلب توجه می‌نماید با این حال هنوز تعداد زیادی از افراد با توجه به مقرون به صرفه بودن آن ترجیح می‌دهند از این نوع فیلینگ استفاده کنند و هیچ گونه مشکلی در ارتباط با پرکردن دندان خود با این نوع فیلینگ ندارند.

 نحوه پر کردن دندان با کامپوزیت یا با آمالگام چگونه است؟ 

آیا می‌دانید که پس از پر کردن دندان چه اتفاقی رخ می‌‌دهد؟ نحوه پر کردن دندان با توجه به نوع فیلینگ مورد استفاده متفاوت خواهد بود اما مراحل کلی که برای پر کردن دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد به شرح زیر می‌باشد:

 مرحله اول: چکاپ 

هنگامی‌ که شما برای چه کات به دندان پزشک مراجعه می‌‌کنید با استفاده از یک آینه کوچک به ارزیابی سطوح همه دندان‌های شما می‌پردازد و به بررسی علایم و نشانه‌های پوسیدگی دندان همچنین ترک خوردگی یا شکستگی آن که باعث می‌‌شود در آینده دندان دچار پوسیدگی شود می‌پردازد و نکات مهم مربوط به پر کردن دندان‌ها یا سایر روش‌های درمانی موجود را به شما توضیح خواهد داد و همچنین درخواست عکس برداری از دندان‌ها را می‌‌دهد تا بتواند تصویر بهتری را از وضعیت دندان‌های شما به دست بیاورد. دندان پزشک در خصوص نیاز به پر کردن دندان با شما صحبت خواهد کرد. احتمالاً شما هم متوجه پوسیدگی دندان خود شده اید و دچار درد دندان یا حساسیت می‌باشید یا حتی فیلینگ قدیمی شما از دندان تان جدا شده است.

 مرحله دوم: بی حسی 

در صورتی که پوسیدگی فقط روی سطح دندان به وجود آمده باشد ممکن است دندان پزشک اصلا از بی حسی استفاده نکند. او می‌‌تواند مینای دندان که آسیب دیده است را بدون ایجاد هیچ گونه دردی سوراخ کند. در اکثر موارد دندان پزشک ماده بی حس کننده را به اطراف دندان تزریق می‌‌کند تا شما دچار درد نشوید و ممکن است از ژل بی حس کننده روی لثه استفاده نمایید تا از میزان درد و ناراحتی ناشی از خود تزریق بکاهد.

 مرحله سوم: تخلیه پوسیدگی

پس از اینکه داروی بی حسی اثر خود را گذاشت دندان پزشک به خارج کردن نقاط پوسیده دندان می‌پردازد و برای انجام این کار از دریل مخصوص دندان پزشکی که سرعت بالایی دارد یا دستگاه ابریژن یا لیزر استفاده خواهد کرد. این قسمت برای اکثر افراد با احساس نامطلوب کمتری همراه است اما به لطف ماده بی حسی مورد استفاده آنها دچار درد می‌‌شوند و فقط حرکات ارتعاشی و فشار حاصل از دریل یا سایر وسایل دندان پزشکی را احساس می‌کنند. صدای دریل کردن دندان به ویژه دندان‌های ردیف بالا بسیار بلند است اما در صورتی که شما نمی‌‌خواهید ذهن تان به این مسئله معطوف شود می‌تواند از طریق هدفون به موسیقی گوش دهید. پس از آنکه همه نقاط پوسیده دندان خارج شد دندان پزشک به بررسی سوراخ ایجاد شده درون دندان می‌پردازد تا اطمینان حاصل کنند که سایز و شکل آن برای درست نگه داشتن فیلینگ در جای خود اندازه است او همچنین اطمینان حاصل می‌‌کند که حفره ایجاد شده کاملاً تمیز و استریل است و برای نصب فیلینگ آماده شده است.

 مرحله چهارم: پرکردن دندان 

برای استفاده از فیلینگ آمالگام مواد مورد نیاز قبل از استفاده به طور دقیق و به سرعت ترکیب می‌‌شوند و دندان پزشکان را درون سوراخ ایجاد شده قرار می‌‌دهد و اجازه می‌‌دهد سفت شود. در فیلینگ کامپوزیت ابتدا سطح دندان با استفاده از یک ژل اسیدی تمیز می‌شود تا باندینگ به خوبی انجام شود و پس از ۱۵ ثانیه ژل باید از روی دندان برداشته شود و یک سطح زبر باقی بماند. سپس دندان پزشک یک لایه نازک باندینگ را روی سطحی که باید درمان شود قرار می‌‌دهد. این لایه به مواد کامپوزیت کمک می‌کند به خوبی به دندان متصل شوند. خاطر نشان می‌کنیم که امروزه برخی از تولیدکنندگان این دو مرحله را با هم ترکیب می‌کنند تا یک محصول را به دست بیاورند که نیازی به مرحله شستشوی دندان نخواهد بود. ماده باندینگ و ماده مخصوص فیلینگ کامپوزیت باید با استفاده از نور آبی سفت شوند. بر اساس عمق فیلینگ مورد نیاز برای پر کردن دندان دندان پزشک آماده ‌سازی کامپوزیت دندان را در چند مرحله انجام می‌‌دهد و به تدریج پیش می‌‌رود. قبل از سفت کردن فیلینگ توسط نور آبی ظاهر و پیوستگی آن شبیه بتانه است و به این ترتیب دندان پزشک می‌‌تواند به خوبی آن را درون سوراخ ایجاد شده فشار دهد و آن را به شکل صحیح در بیاورد. در صورتی که شما از فیلینگ سرامیکی یا طلا استفاده می‌‌کنید در این مرحله نحوه انجام کار متفاوت خواهد بود دندان پزشک قالب دندان شما را تهیه می‌‌کند و به لابراتوار دندان ارسال می‌کند و یک عدد فیلینگ موقت را روی دندان شما قرار می‌دهد که باید چند روز بعد و پس از آماده شدن فیلینگ خودتان آن را خارج کنید تا فرایند ترمیم دندان را کامل نماید.

 مرحله پنجم: شکل دهی و پولیش دندان 

هنگامی ‌که فیلینگ دندان درون سوراخ ایجاد شده قرار گرفت و مواد فیلینگ سفت شد در مرحله بعدی دندان پزشک به شکل‌دهی و پولیش آن می‌پردازد. دندان پزشک شکل آن را بر اساس دندان‌های اصلی شما طراحی می‌‌کند. در صورتی که فیلینگ روی سطوح بایت قرار داشته باشد از یک تکه کاغذ مخصوص برای بررسی مطابقت صحیح آن استفاده خواهد کرد و از شما می‌خواهد که دندان‌های خود را روی آن کاغذ فشار دهید تا جای دندان‌های شما روی آن بیفتد و دندان پزشک به این نتیجه برسد که آیا فیلینگ جدید با سایر دندان‌های شما مطابقت درستی دارد یا خیر. ممکن است ایجاد برخی اصلاحات کوچک برای بهبود حالت بایت ضروری باشد سپس پولیش نهایی را انجام دهد.

 سوالات رایج پرکردن دندان 

 نصب فیلینگ دندان چقدر طول می‌کشد؟ 

همان طور که در قسمت‌های بالا توضیح دادیم عوامل متعددی بر روی زمان نصب فیلینگ تاثیر دارند. نصب آمالگام در مقایسه با کامپوزیت سریع تر انجام می‌‌شود و فیلینگ عمیق دندان در مقایسه با فیلینگ سطحی و عدم استفاده از داروی بی حسی بر روی روند درمان تاثیر می‌گذارد. در اکثر موارد نصب فیلینگ از ابتدا تا انتها چه چیزی حدود ۲۰ دقیقه تا یک ساعت طول می‌‌کشد. دندان پزشک می‌تواند در یک جلسه درمان به نفع یک چند از فیلینگ بپردازد به شرط آنکه پرکردن دندان با مشکل مواجه نشود. از دندان پزشک خود بپرسید که پرکردن دندان شما چقدر طول می‌کشد تا بتوانید برنامه ریزی کنید. اگر شما اضطراب دارید دندان پزشک به زبان ساده مراحل نصب فیلینگ را برای شما توضیح خواهد داد.

 آیا نصب فیلینگ دندان درد دارد؟ 

یکی از رایج ترین سوالاتی که در ارتباط با فیلینگ دندان پرسیده می‌شود این است که آیا نصب فیلینگ دندان درد دارد؟ نگرانی در خصوص احساس درد در زمان پر کردن دندان و بعد از آن طبیعی است اما ما به شما اطمینان خاطر می‌دهیم که با استفاده از داروی بی حس کننده شما در طول درمان دچار هیچگونه دردی نخواهید شد. ممکن است تزریق داروی بی حس کننده کمی درد داشته باشد اما این احساس درد فقط چند ثانیه طول می‌کشد. دندان پزشکان می‌توانند با استفاده از ژل بی حس کننده روی لثه از میزان درد حاصل از تزریق بکاهند. می‌‌توان در مواردی که فقط سطح دندان دچار پوسیدگی شده است بدون تزریق داروی بی حسی به پر کردن دندان پرداخت. به آنچه که در آن پزشک به شما می‌گوید اعتماد داشته باشید و به تصمیم او در خصوص انتخاب نوع فیلینگ توجه کنید.

 برای تسکین درد پس از پر کردن دندان چه باید کرد؟ 

پس از آن که اثر داروی بی حسی از بین رفت خود دندان نباید باعث احساس درد در شما شود اما ممکن است محل تزریق داروی بی‌حسی کمی درد داشته باشد. در صورتی که متوجه شدید که دندان شما پس از پر کردن درد دارد احتمالاً یک مشکل به وجود آمده است که دندان پزشک باید آن را برطرف کند به عنوان مثال ممکن است فیلینگ دندان شکسته باشد یا از جای خود خارج شده باشد و اعصاب دندان در معرض هوا قرار گرفته باشند. در صورتی که شما در هنگام گاز زدن مواد غذایی دچار درد شوید ممکن است ارتفاع فیلینگ خیلی زیاد باشد و پولیش آن ضرورت پیدا کند. احتمال التهاب پالپ داخل دندان وجود دارد که از این اختلال تحت عنوان پالپیت یاد می‌شود و معمولاً به علت باقی ماندن برخی از قسمت‌های پوسیده دندان در هنگام فرایند پر کردن آن به وجود می‌‌آید. این مشکل گاهی اوقات به صورت خود به خود برطرف می‌‌شود اما اغلب درمان کانال ریش برای تخلیه بافت عفونی دندان ضروری خواهد بود. در برخی موارد نادر ممکن است بیمار به ماده مورد استفاده برای پر کردن دندان حساسیت داشته باشد که در این حالت دندان پزشک فیلینگ را با یک ماده متفاوت تعویض خواهد کرد. اگر همچنان تا چند روز پس از کش کردن دچار درد شدید بهتر است دوباره به دندان پزشک خود مراجعه کنید. در صورتی که پس از پرکردن دندان وارد شده باشید باید فوراً با دندان پزشک‌تان تماس بگیرید و تقاضای ملاقات اورژانسی نمایید.

 آیا پس از پر کردن دندان احتمال حساسیت دندان وجود دارد؟

احساس درد پس از پر کردن دندان‌ها عادی نیست اما این احتمال وجود دارد که شما به مدت یک تا دو روز دچار حساسیت دندان شوید. به طور کلی دندانی که به تازگی پر شده است می‌تواند نسبت به غذاهای داغ و سرد یا نوشیدنی‌ها حساس باشد و در صورتی که شما دچار این مشکل شده باشید باید تا چند روز از هرگونه محرکی خودداری کنید دقت کنید که آیا از میزان حساسیت دندان به شما کاسته می‌‌شود یا خیر. شما باید تا مدتی از خمیر دندان مخصوص دندان‌های حساس استفاده کنید و سعی کنید از گاز دادن مواد خوراکی توسط دندانی که فیلینگ دارد خودداری کنید. در صورتی که حساسیت دندان پس از پر کردن آن واقعاً شما را اذیت کرد می‌توانید از داروهای مسکن ضد التهابی از قبیل ایبوپروفن استفاده کنید اما در صورتی که همچنان حدود ۲ تا ۳ هفته پس از نصب فیلینگ دندان شما حساس بود بهتر است به دندان پزشک مراجعه کنید تا اقدامات لازم را انجام دهد.

 آیا پس از پر کردن دندان می‌توان غذا خورد؟ 

در صورتی که شما از فیلینگ کامپوزیت استفاده می‌کنید معمولا پس از پر کردن دندان می‌توانید غذا یا مایعات بخورید کافی است کمی صبر کنید تا اثر داروی بی‌حسی از بین برود زیرا ممکن است هنگامی‌ که لثه شما بی‌حس است به صورت تصادفی گونه یا لب خود را گاز بگیرید اما از آنجایی که فیلینگ فلزی مدت بیشتری طول می‌‌کشد تا سفت شود معمولاً دندان پزشکان به بیماران خود توصیه می‌کند که به مدت ۱ تا ۲ ساعت از خوردن مواد غذایی و به مدت ۲۴ ساعت از جویدن خوراکی‌های سفت خودداری کنند و از غذاهای نرم مانند سوپ و پوره سیب زمینی یا ماست و اسموتی استفاده کنند. شما می‌‌توانید با رعایت کردن این نکات و پیروی از دستورات پزشک در خصوص نوشیدن مایعات و خوردن مواد غذایی پس از پر کردن دندان احساس بهتری داشته باشید.

 چگونه از پوسیدگی بیشتر دندان جلوگیری کنیم؟

پس از پر کردن دندان باید از نکاتی که دندان پزشک در ارتباط با حفظ سلامت دهان و جلوگیری از پوسیدگی سایر دندان‌ها و نیاز به پر کردن آن‌ها یا سایر روش‌های درمانی به شما توصیه می‌کند پیروی کنید و روزی دو بار از خمیر دندان حاوی فلوراید برای مسواک زدن دندان‌های خود استفاده کنید و از نخ دندان برای تمیز کردن فاصله بین دندان‌ها بهره بگیرید. رژیم غذایی شما بر روی سلامت دندان‌ها تاثیر دارد به عنوان مثال قطع مصرف خوراکی‌های شیرین می‌تواند بسیار کمک کننده باشد. شما می‌توانید با دندان پزشک خود در خصوص نکات مهم برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها در آینده صحبت کنید.

 قیمت فیلینگ دندان چقدر است؟ 

قیمت فیلینگ دندان با توجه به فاکتورهای متعددی تعیین می‌‌شود اما بهتر است شما از پوشش بیمه خود در خصوص هزینه‌های مربوط به خدمات دندان پزشکی اطمینان حاصل کنید. معمولاً فیلینگ کامپوزیت در مقایسه با آمالگام گران قیمت است و تحت پوشش برخی از خدمات بیمه قرار ندارد.

 ماندگاری فیلینگ چقدر است؟ 

انواع مختلف فیلینگ طول عمر متفاوتی دارند به عنوان مثال ماندگاری فیلینگ طلا بیش از ۱۵ سال است و ماندگاری فیلینگ آمالگام ۱۰ تا ۱۵ سال می‌باشد حال آنکه رزین کامپوزیت ۵ تا ۱۰ سال عمر می‌کند به ویژه اگر برای دندان‌های ردیف جلو استفاده شود. ماندگاری فیلینگ شیشه حدود ۵ سال است معمولاً فقط برای دندان‌های شیری یا به صورت فیلینگ موقت مورد استفاده قرار می‌گیرد. مواد مورد استفاده برای پر کردن دندان همواره در حال پیشرفت است و می‌‌توانند به اندازه آمالگام عمل کنند به ویژه اگر تحت فشار حاصل از خوردن مواد غذایی سفت قرار نگیرند. با این حال احتمال تغییر رنگ کامپوزیت به ویژه در اطراف لبه‌های آن بیشتر از و قبل از آنکه خودش از نظر فیزیکی تحلیل برود ظاهر نامناسبی را ایجاد می‌کند.