انواع محافظ های دهانی (نایت گارد و محافظ دندانی): مزایا و هزینه

محافظ‌ها یا گاردهای دهانی که هنگام خوابیدن از آنها استفاده می‌شود به رفع مشکل خرو پف، وقفه تنفسی (آپنه) در خواب خفیف تا متوسط، دندان قروچه (ساییدن و فشار دادن دندان‌ها روی هم) یا اختلال مفصل فکی ـ گیجگاهی بسیاری از بیماران کمک کرده است. محافظ دهانی علاوه بر این که برای رفع مشکلات خواب یا خرو پف کاربرد دارد، برای محافظت از دندان‌ها، لثه‌ها و لب‌ها هنگام ورزش کردن نیز توصیه می‌شود.

ضرورت استفاده از محافظ دهان

بهتر است هم کودکان و هم بزرگسالانی که در ورزش‌های تماسی پربرخورد مانند فوتبال، بوکس، راگبی، هاکی روی یخ، بسکتبال، چوگان و هاکی روی چمن شرکت می‌کنند، از محافظ‌های دهانی استفاده کنند. با این حال حتی ورزشکارانی که به ورزش‌های غیرتماسی مانند ژیمناستیک و هر فعالیت تفریحی دیگر، از قبیل اسکیت، کوهنوردی نیز علاقه دارند، ممکن است در معرض آسیب دیدن دهان باشند، به همین دلیل به این گروه از ورزشکاران نیز توصیه می‌کنیم که از مزایای گارد محافظ دندان‌ها استفاده کنند.

استفاده از محافظ دهان برای حفظ سلامت دندان‌ها

برخی افراد عادت به دندان قروچه کردن هنگام خوابیدن دارند؛ برخی نیز به دلیل ابتلا به بیماری‌های مختلف دهان و دندان باید از دندان‌های خود محافظت کنند. برای مثال شکستگی یا لب پر شدن دندان زبان را اذیت می‌کند یا فرد از اختلال‌های فک رنج می‌برد. به بیماران توصیه می‌شود در چنین مواردی به دندانپزشک مراجعه کنند تا از دندان‌هایشان قالب گرفته شود و محافظ دهانی به طور سفارشی برای ایشان تهیه شود. ازآنجایی که به موازات بالا رفتن سن بایت نیز تغییر می‌کند، پس از گذشت مدتی باید محافظ جدید تهیه شود. اگرچه در دهان گذاشتن نایت گارد مانع از دندان قروچه نمی‌شود، اما با این کار مشکلات مصل فکی ـ گیجگاهی کاهش می‌یابد و از ساییدگی مینای دندان جلوگیری می‌شود.

انواع محافظ دهانی

اکثر گاردهای دندان در یکی از سه دسته محافظ‌های آماده، بویل اند بایت و سفارشی جای می‌گیرند.

گارد دندان آماده

ارزان‌ترین محافظ دهانی گارد آماده است که در سه سایز وجود دارد. این گارد ارزان کمترین محافظت را از دندان‌ها به عمل می‌آورد. تنها روش اندازه کردن محافظ این است که با چاقو، قیچی یا وسایل برنده دیگر تغییراتی جزیی را در آن ایجاد کنید.

محافظ بویل اند بایت

گاردهای “بویل اند بایت” (Boil-and-Bite) و سفارشی، با تنظیم شکل به گونه‌ای قابل تنظیم هستند که به طور دقیق با الگوی دندان‌های بیمار هماهنگ شوند. این محافظین که به صورت سفارشی و در کلینیک دندانپزشکی ساخته می‌شوند، هزینه‌های بالایی دارند. در عین حال، یک نوع خاص از محافظین به نام “بویل اند بایت” وجود دارد که نیاز به مراجعه چندباره به دندانپزشک را کاهش می‌دهد. شما می‌توانید محافظ “بویل اند بایت” را از داروخانه تهیه کرده، به خانه ببرید، آن را در آب داغ قرار دهید و سپس در دهان خود قرار دهید تا شکل دندان‌ها را به خود بگیرد. همچنین، شرکت‌هایی وجود دارند که پیشنهاد می‌دهند قالب گرفته شده از دندان‌ها را برایشان ارسال کنید تا گارد سفارشی را بر اساس آن تهیه کنند. ممکن است این محصولات نسبت به “بویل اند بایت” بهتر باشند و حتی احتمال دارد که با استفاده از قالب گرفته شده از دندان‌ها، به صورت حرفه‌ای و استاندارد تر تهیه شوند.

مراحل زیر را برای استفاده از یک محافظ بویل اند بایت در خانه انجام دهید:

یک قابلمه را پر از آب کنید و بگذارید جوش بیاید. قابلمه را از روی گاز بردارید و گارد را داخل آب داغ بیاندازید. حدود 30 تا 55 ثانیه صبر کنید تا محافظ نرم شود، سپس محافظ را با انبر یا چنگال بزرگ بیرون بیاورید و اجازه دهید تا دمای آن به یک حد قابل تحمل برسد. محافظ را روی دندان‌های بالا بگذارید و دهان را ببندید و محکم حدود 30 ثانیه فشار دهید. محافظ را از دهان خارج کنید و آن را زیر آب سرد بگیرید تا در همان حالت بماند. اگر محافظ اندازه نبود، این مراحل را آن‌قدر تکرار کنید تا کاملاً با آن احساس راحتی کنید.

محافظ دندان سفارشی

محافظ دندان کودکان و بزرگسالان به صورت سفارشی تنها نوعی است که در مطب دندانپزشکی تهیه می‌شود و اگرچه گران‌ترین نوع است، اما موثرترین محافظ دندان‌ها و غالباً راحت‌ترین آنها نیز هست. ورزشکارانی که تحت درمان ارتودنسی هستند یا افرادی که ترمیم‌های گران‌قیمتی انجام داده‌اند، بهتر است هزینه ساخت گارد سفارشی را نیز تقبل کنند و از دندانپزشک بخواهند محافظ دهانی دقیقاً متناسب با دندان‌هایشان تهیه کند.

تمام محافظ‌های دهانی را باید پس از هر بار استفاده تمیز کرد و در جعبه مخصوص قرار داد. همچنین محافظ دندان را باید مرتب بررسی کرد تا اگر ساییده شده است تعویض شود.

استفاده از محافظ دهانی هنگام درمان ارتودنسی

در صورت داشتن سیم‌کشی در دندان‌ها، استفاده از محافظ دهان بدون مانع است؛ زیرا ورود ضربه به صورت ممکن است باعث خطر آسیب به براکت‌ها یا وسایل ارتودنسی ثابت شود. به همین دلیل، افرادی که تحت درمان ارتودنسی قرار دارند یا بریج ثابت دارند، به شدت توصیه می‌شود که از محافظ دندان استفاده نمایند. لازم به ذکر است که دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی ممکن است لزوم استفاده از گارد را به منظور حفاظت بیشتر از دندان‌ها تعیین کند.

یک یادآوری مهم: به هیچ وجه حین انجام ورزش‌های تماسی یا هر تفریحی که در آن احتمال آسیب دیدن دهان وجود دارد، از ریتینر (پلاک نگهدارنده) یا دیگر وسایل ارتودنسی متحرک استفاده نکنید.

مراقبت از محافظ دهانی

توصیه‌های زیر را برای مراقبت از گارد دهان رعایت کنید:

• محافظ را قبل و بعد از استفاده با آب سرد یا دهانشویه بشویید و یا آن را با خمیردندان و مسواک تمیز کنید.
• هر چند وقت یک بار گارد دهان را با آب سرد و شوینده بشویید و سپس آن را آب بکشید.
• محافظ دهان را در یک جعبه محکم و با دریچه عبور هوا نگهداری و جابجا کنید. به این ترتیب هم هوا در محفظه گردش دارد و هم آسیبی به محافظ نمی‌رسد.
• محافظ دندان را در دمای بالا، برای مثال در آب داغ، روی سطوح داغ یا زیر تابش مستقیم آفتاب نگذارید. با نگهداری محافظ دندان در دمای مناسب احتمال تغییر شکل دادن آن را به حداقل می‌رسانید.
• هر چند وقت یکبار ساییده شدن نایت گارد را بررسی کنید. اگر سوراخ یا پارگی روی گارد مشاهده کردید یا اگر گارد شل و ناراحت کننده شده است، برای تعویض آن اقدام کنید.
• محافظ را در جلسات ویزیت دندانپزشکی همراه داشته باشید تا دندانپزشک آن را بررسی کند.

هزینه

محافظ‌های دهانی در انواع و قیمت‌های مختلف موجود هستند. می‌توانید محافظ دهان تک سایز آماده را با هزینه کم از داروخانه‌ها تهیه کنید؛ اما این نوع گاردها به نسبت محافظ‌های سفارشی اندکتری از نظر راحتی قرار دارند.

در صورتی که مشکلاتی نظیر وقفه تنفسی در خواب یا اختلال در قرار گرفتن دندان‌ها به وضعیت مال اکلوژن (مطبوع به یکدیگر) منجر شود و نیاز به گارد دندان با پیچیدگی بیشتر باشد، دندانپزشک توصیه می‌کند که به منظور درمان موثرتر، هزینه بیشتری را در نظر بگیرید. گاردهای نایت معمولی که به صورت سفارشی بر اساس اندازه دهان هر بیمار ساخته می‌شوند، راحتی و حفاظت بیشتری فراهم می‌کنند. با این حال، ساخت چنین گاردی نیازمند چندین مراجعه به دندانپزشک، قالب‌گیری و ارسال آن به لابراتوار است. بنابراین، قیمت گارد نایت سفارشی ممکن است بیشتر از یک محافظ دهانی آماده باشد.