ارتودنسی ثابت :مراحل،انواع وهزینه

ارتودنسی ثابت رایج‌ترین نوع درمان ارتودنسی می‌باشد. براکت‌های ارتودنسی ثابت بر روی سطح دندان چسبانده می‌شوند و به وسیله سیم به هم متصل می‌شوند تا با اعمال یک فشار ثابت بر روی دندان‌ها، آنها را به موقعیت درستی که با دقت برایشان تعیین شده است، جابه‌جا کنند.

بریس‌های ثابت به گونه‌ای طراحی شده‌اند که تا پایان دوره درمان ارتودنسی نباید از روی دندان‌ها برداشته شوند. در طول این دوره و همزمان با حرکت دندان‌ها به سمت جایگاه درست خودشان، تغییراتی در سیم‌ها داده می‌شود تا فشار وارد بر دندان‌ها نیز به خوبی کنترل گردد.

ارتودنسی ثابت چیست؟

در بخش عمده‌ای از افرادی که درمان ارتودنسی انجام می‌دهند، استفاده از انواع ارتودنسی ثابت دندان (که در اصطلاح به آنها بریس گفته می‌شود) بخش اصلی از درمان ارتودنسی را تشکیل می‌دهد و این بریس‌ها هم در اغلب افراد از نوع فلزی نقره‌ای رنگی هستند که شکل آنها برای همه ما کاملاً آشناست. با وجود آنکه این بریس‌های فلزی با ظاهر سنتی و قدیمیشان همچنان کاملاً متداول هستند، اما امروزه دیگر این بریس‌ها تنها گزینه موجود برای استفاده در ارتودنسی ثابت نیستند! در این مقاله نگاهی خواهیم داشت به برخی از گزینه‌هایی که در حال حاضر برای ارتودنسی ثابت وجود دارد. اما ابتدا باید تفاوت بین ارتودنسی ثابت و متحرک را بدانیم. ابزارها یا بریس‌های ارتودنسی ثابت به وسیله نوارهای فلزی یا یک چسب (سمنت) مخصوص به دندان‌های شما متصل می‌شوند. این بریس‌ها معمولاً تا وقتی که دوره درمان ارتودنسی کامل می‌شود، نباید از دندان‌ها جدا شود. اما ابزارهای ارتودنسی متحرک از قبیل الاینرهای شفاف معمولاً در حدود 22 ساعت در هر شبانه‌روز مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما هر وقت که لازم باشد می‌توان به راحتی آنها را از روی دندان‌ها برداشت. اگرچه الاینرهای شفاف نیز می‌توانند کارآیی بالایی در درمان مشکلات خفیف تا ملایم دندان‌ها داشته باشند، اما برای درمان مشکلات پیچیده‌تر دندان‌ها عموماً به ارتودنسی ثابت نیاز است.

انواع ارتودنسی فلزی

ارتودنسی ثابت فلزی

ارتودنسی فلزی رایج‌ترین شکل از ابزارهای مورد استفاده برای کودکان و یکی از انواع ارتودنسی ثابت دندان می‌باشد. بریس‌های ارتودنسی فلزی عمدتاً از استیل ضد زنگ ساخته می‌شوند و با استفاده از مواد پُرکننده همرنگ دندان (رزین کامپوزیت) به روی سطح دندان‌ها چسبانده می‌شوند. افرادی که از بریس‌های اینویزیلاین استفاده می‌کنند، در هنگام مصرف غذاهای خشک و سخت باید بسیار مراقب باشند، زیرا اتصالات این بریس‌ها به سهولت ممکن است شکسته شوند و به تدریج در روند درمان ارتودنسی اختلال ایجاد کنند. در این نوع ارتودنسی، یک سیم ارتودنسی با استفاده از کش‌های حلقه‌ای رنگی به تمامی براکت‌های فلزی متصل می‌شود. رنگ کش‌های لاستیکی را می‌توان در هنگام مراجعه به متخصص ارتودنسی برای انجام تنظیمات لازم یا در فواصل زمانی بین این مراجعات، تعویض کرد. رنگ این کش‌ها ممکن است به هماهنگی با بریس‌ها نقره‌ای باشد یا رنگ روشن‌تری داشته باشد. همزمان با پیشرفت درمان ارتودنسی، متخصص ارتودنسی از سیم‌های ضخیم‌تری استفاده می‌کند تا نیروی بیشتری را بر روی دندان‌ها اعمال کند. برخی بیماران این فرآیند را به عنوان “ضخیم کردن بریس” مشخص می‌کنند. در پایان دوره درمان، بریس‌های فلزی به راحتی و بدون آسیب به دندان‌ها قابل جدا شدن هستند.

ارتودنسی ثابت سرامیکی

بریس‌های ارتودنسی می‌تواند به جای استیل ضد زنگ از یک ماده سرامیکی سخت ساخته شود تا رنگ آن همانند دندان‌ها باشد. این باعث می‌شود که بریس‌های ارتودنسی از نظر ظاهری نیز زیباتر باشند و گزینه جذابی بخصوص برای ارتودنسی بزرگسالان باشد. سیم‌های ارتودنسی را نیز می‌توان از نوع همرنگ با دندان‌ها انتخاب کرد تا موجب زیبایی بیشتر بریس‌ها شود. بریس‌های ثابت سرامیکی از نظر کارآیی در جابه‌جا کردن دندان‌ها می‌تواند همانند بریس‌های ثابت سنتی عمل کند. اما گاهی اوقات این بریس‌ها برای دندان‌های ردیف پایین توصیه نمی‌شود. زیرا جنس مواد این بریس‌ها خیلی سخت است و در صورتی که بیمار گاز عمیق یا محکم بگیرد ممکن است به دندان‌هایی که در مقابل براکت‌ها قرار دارند، آسیب وارد شود. جدا کردن بریس‌های سرامیکی از روی دندان‌ها کمی سخت‌تر از بریس‌های فلزی سنتی است، با این حال در اغلب موارد احتمال آنکه آسیبی به دندان‌ها وارد شود، خیلی کم است.

ارتودنسی ثابت خودتنظیم

تمامی تولیدکنندگان بزرگ ابزارهای ارتودنسی، بریس‌های خودتنظیم با برند خود را تولید می‌کنند که می‌تواند از جنس فلز یا سرامیک باشد. بعضی از این سازندگان هم ادعاهای زیادی در مورد مزایای محصولات خود برای درمان ارتودنسی دارند. در این بریس‌ها به جای استفاده از کش برای نگه داشتن سیم‌های ارتودنسی در جایگاه خود، یک مکانیسم گیره داخلی تعبیه شده است که سیم را در جای خود نگه می‌دارد و امکان کشیدن و تنظیم آن را با راحتی و آزادی بیشتری فراهم می‌کند. تاکنون هیچ گونه شواهد علمی به دست نیامده است که نشان دهد مکانیسم گیره‌ای نتایج بهتری را نسبت به بریس‌های ثابت سنتی و کش‌های لاستیکی حاصل می‌کند. اما تحقیقات نشان داده است که با استفاده از بریس‌های خودتنظیم، زمان لازم برای تعویض و تنظیم سیم‌ها و نیز احتمال تغییر رنگ آنها در فاصله بین مراجعات به متخصص ارتودنسی، کاهش پیدا می‌کند. زیرا برای بستن سیم‌ها در این روش از کش‌های رنگی استفاده نشده است.

ارتودنسی ثابت پشت دندانی

بریس‌های پشت دندانی برخلاف همه بریس‌هایی که تا اینجا در مورد آنها بحث شد به سطح داخلی دندان‌ها متصل می‌شوند و بنابراین از دید کسی که از بیرون نگاه می‌کند، مخفی هستند. بسیاری از متخصصین ارتودنسی این روش را به بیماران خود توصیه می‌کنند و می‌توانند نتایج بسیار خوبی با این روش به دست آورند. مشکلات و عوارض خاصی که ممکن است استفاده کنندگان از ارتودنسی پشت دندانی با آن مواجه باشند شامل مشکل در صحبت کردن، زخم شدن زبان و مشکل در تمیز نگه داشتن بریس‌ها می‌باشد. قیمت بریس‌های پشت دندانی هم در حد قابل توجهی از سایر انواع بریس‌ها که در بالا به آنها اشاره شد، گران‌تر می‌باشد. قیمت بالاتر این بریس‌ها به خاطر هزینه‌های بالاتر آزمایشگاهی که آن را می‌سازد و زمان طولانی‌تری که برای نصب و تنظیم آنها لازم است، می‌باشد.

سؤال‌های رایج

آیا برای ارتودنسی ثابت باید برنامه غذایی خود را تغییر بدهم؟

• شما ممکن است فقط در طی چند روز اول بعد از نصب بریس‌ها و در صورتی که دندان‌هایتان کمی حساس شده باشد، مجبور باشید که از غذاهای نرم و آبکی استفاده کنید. اما معمولاً بعد از این مدت می‌توانید به طور عادی و راحت غذا بخورید.
• لازم به ذکر است که برای جلوگیری از صدمه زدن به دندان‌ها و بریس‌های شما توصیه می‌کنیم که از مصرف چند نوع غذا به طور کامل خودداری کنید. این غذاها شامل شیرینی‌های سخت یا چسبنده و جویدنی (مانند تافی، شیرینی جوشانده و آدامس) می‌باشد. همچنین از جویدن هر نوع آدامس خودداری کنید. غذاهای خیلی سخت و خشک را مستقیماً با دندان‌هایتان گاز نزنید.
• مصرف نوشابه‌های گازدار و رنگ‌دار را تا جایی که می‌توانید کمتر کنید و به طور کلی این جور نوشابه‌ها را فقط در هنگام غذا خوردن استفاده کنید.
• میوه‌ها و سبزیجات سخت (مانند سیب و هویج) را قبل از خوردن به تکه‌های کوچک‌تر تقسیم کنید. هنگام خوردن نان‌ خشک، آجیل، گوشت دنده، ذرت بو داده و میوه‌های هسته‌دار خیلی مراقب باشید.
• قبل از هر کاری به غذایی که می‌خورید، فکر کنید و مراقب غذاهای خطرناک باشید.

چه عوامل دیگری ممکن است به بریس‌های من صدمه بزند؟

جویدن ناخن‌ها ممکن است باعث آسیب‌دیدگی بریس‌های ارتودنسی شود. هرگز به هیچ وجه به بریس‌ها دست نزنید و از بازی با آنها پرهیز کنید. در ضمن، مراقب باشید تا ته خودکار یا سایر ابزارهای کاری را به بریس‌ها نزنید. از دندان‌های خود به عنوان ابزار کاری یا وسایل خانه استفاده نکنید. به خاطر داشته باشید که هر چه مراقبت بیشتری از بریس‌های خود داشته باشید، دوره درمان شما زودتر به پایان می‌رسد.

چگونه باید دندان‌ها و بریس‌های ثابت خود را تمیز کنم؟

• ما به شما یک بسته رایگان می‌دهیم که حاوی وسایلی است که برای مراقبت از بریس‌های خود به آنها نیاز دارید. شما از زمان شروع درمان ارتودنسی باید برای تمیز کردن دندان‌هایتان، بیشتر از قبل وقت بگذارید. عدم رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان باعث ورم و خونریزی لثه‌ها، پوسیدگی دندان‌ها و تغییر رنگ یا ایجاد لکه در اطراف براکت‌های شما می‌شود.
• بعد از هر وعده غذایی حتماً دندان‌های خود را مسواک بزنید.
• در هنگام مسواک زدن دقت کنید که کناره‌های لثه‌های شما نیز خوب تمیز شود. حتی اگر مسواک زدن لثه‌ها باعث خون افتادن آنها می‌شود، شما باید این کار را انجام دهید.
• هر سه ماه یک بار مسواک خود را عوض کنید.
• از مسواک‌های بین دندانی که برای تمیز کردن فاصله بین بریس‌ها و سطح دندان‌های شما طراحی شده‌اند، استفاده کنید.

دوره درمان ارتودنسی چقدر طول می‌کشد؟

انجام مراحل ارتودنسی ثابت معمولاً در افراد مختلف بین 9 تا 24 ماه زمان می‌برد، اما زمان دقیق آن به شدت نامرتبی دندان‌های شما بستگی دارد. عدم مراجعه به متخصص ارتودنسی در نوبت‌های تعیین شده و یا شکسته شدن مکرر بریس‌های شما باعث می‌شود که دوره درمان ارتودنسی نیز طولانی‌تر شود.

آیا لازم است که از ریتینر ارتودنسی استفاده کنم؟

هنگامی که مدت زمان درمان ارتودنسی شما به پایان می‌رسد، باید برای مدتی از ریتینر استفاده کنید. ریتینرها نیز می‌تواند از نوع متحرک باشد و یا به صورت ثابت در پشت دندان‌های جلویی شما چسبانده شود. مدت زمانی که باید از ریتینر استفاده شود، در موارد مختلف با هم فرق دارد.

هزینه‌های ارتودنسی ثابت

هزینه‌های ارتودنسی ثابت به نوع ارتودنسی که انتخاب می‌کنید بستگی دارد. کمترین هزینه معمولاً به بریس‌های ثابت فلزی استاندارد تعلق دارد که همچنین یکی از پرطرفدارترین گزینه‌های ارتودنسی ثابت به شمار می‌رود. از سوی دیگر، ارتودنسی پشت دندانی به دلیل طولانی‌تر بودن زمان ساخت و نصب این بریس‌ها هزینه بیشتری دارد.