بریج یا پل دندانی: علت ،مزایا، و هزینه

افراد بسیاری هستند که یک یا چند دندان خود را به دلایل مختلف از دست داده‌اند، احتمالاً شما که در حال مطالعه این مقاله هستید، نیز همین مشکل را دارید. برآورد می‌شود که به طور متوسط هر فرد بزرگسال در بازه سنی 20 تا 64 سال سه دندان پوسیده یا غائب دارد. نداشتن یک یا چند دندان به شدت بر زیبایی لبخند اثر می‌گذارد و سلامت دهان و بقیه دندان‌ها را به خطر می‌اندازد. دندان غائب عوارضی جدی مانند کج و نامرتب شدن بقیه دندان‌ها، اختلال‌های گفتاری و اختلال مفصل گیجگاهی ـ فکی را ایجاد می‌کند. از این گذشته دندان غائب احتمال بروز بیماری‌های لثه، پوسیدگی دندان و لق شدن و از دست دادن دندان‌های کناری را نیز افزایش می‌دهد. خوشبختانه روش‌های گوناگونی برای جایگزینی این دندان‌های غائب وجود دارد که یکی از آنها بریج یا پل دندانی است.

بریج دندان چیست؟

بریج یا پل دندان به معنای واقعی کلمه پلی است که فاصله مربوط به یک یا چند دندان غائب را پر می‌کند. یک بریج معمولی از دو روکش (یک روکش در هر سمت دندان یا دندان‌های غائب) و یک یا چند دندان مصنوعی تشکیل می‌شود، این دندان‌های مصنوعی فاصله ایجاد شده را پر می‌کند و به روکش‌ها متصل می‌شود. دو دندان روکش شده‌ی نگهدارنده‌ی بریج را دندان‌های پایه یا اباتمنت گویند که ممکن است دندان‌های طبیعی خود بیمار یا ایمپلنت (دندان کاشته شده) باشند. دندان‌های مصنوعی بین روکش‌ها اصطلاحاً پونتیک گفته می‌شود. طلا، آلیاژ، پرسلین، سرامیک یا ترکیبی از این مواد در ساخت بریج به کار برده می‌شود.

مزایا

• اصلاح طرح لبخند
• بهبود توانایی بیمار برای جویدن و صحبت کردن
• حفظ شکل صورت
• جایگزینی دندان غائب باعث می‌شود که نیروهای بایت به نحو یکسان توزیع شود.
• پیشگیری از حرکت کردن و کج شدن دندان‌های باقیمانده

متقاضی بریج دندان

متقاضی مناسب بریج دندان فردی است که یک یا چند دندان را از دست داده است، اما هنوز به تعداد کافی دندان‌ سالم در اطراف فضای خالی دندان‌های غائب دارد. وجود دندان‌های سالم برای نگه داشتن پل ضروری است. به علاوه متقاضی این درمان باید از سلامت دهان و دندان مناسبی برخوردار باشد و دچار بیماری‌های لثه نباشد. بیماران مبتلا به بیماری لثه باید ابتدا این مشکلات را برطرف کنند و پس از درمان لثه برای ساخت بریج اقدام کنند.

انواع

بریج‌های دندانی به سه نوع اصلی تقسیم‌بندی می‌شود که در ادامه هر یک را توضیح می‌دهیم.

• بریج ثابت معمولی: این نوع بریج از دو یا چند روکش و یک یا چند دندان مصنوعی تشکیل می‌شود. دندان مصنوعی پر کننده‌ی فضا به یک یا چند روکشی متصل می‌شود که بریج را ثابت نگه می‌دارند. بریج معمولی متداول‌ترین نوع بریج است و از سرامیک یا پرسلین جوش خورده به فلز ساخته می‌شود.
• بریج معلق: زمانی از بریج معلق استفاده می‌شود که فقط در یک سمت دندان غائب دندان‌های سالم وجود داشته باشد و در طرف دیگر در کنار دندان غائب هیچ دندانی نباشد.
• بریج پیوندی مریلند یا بریج رزینی پیوندی: این نوع بریج از پرسلین جوش خورده به دندان‌هایی فلزی ساخته می‌شود که یک بدنه فلزی آنها را نگه می‌دارد. بال‌های فلزی هر سمت بریج به دندان‌های بیمار چسبانده می‌شود. این نوع بریج معمولاً برای جایگزینی دندان‌های جلوی دهان کاربرد دارد.
• بریج با پایه ایمپلنت: در این نوع بریج ایمپلنت به جای دندان‌های طبیعی به عنوان نگهدارنده پل به کار برده می‌شود. بریج با پایه ایمپلنت برای جایگزینی شکاف کوچک دندان غائب به کار برده می‌شود. ابتدا ایمپلنت در استخوان فک در هر سمت فاصله موجود کاشته می‌شود، سپس ایمپلنت‌ها با روکش به هم متصل می‌شوند تا فضا پر شود. البته از این نوع بریج می‌توان برای جایگزینی کل دندان‌های غائب فک نیز استفاده کرد. در این روش دندانپزشک هر ایمپلنت را با دقت در جای مربوط به دندان غائب در فک بالا یا پایین قرار می‌دهد و از آن به عنوان نگهدارنده پلی استفاده می‌کند که به جای تمام دندان‌های فک می‌نشیند. هر دو نوع بریج با پایه ایمپلنت از نوع ثابت دائمی هستند و لازم نیست شب‌ها آنها را از دهان خارج کرد.

مراحل ساخت

دندانپزشک در جلسه اول دندان‌های پایه یا اباتمنت را آماده می‌کند. لازم است که مقداری از مینا و عاج دندان‌های پایه تراش داده شود تا فضای کافی برای گذاشتن روکش روی آنها ایجاد شود. سپس از دندان‌ها قالب گرفته می‌شود. این قالب‌ها در لابراتوار دندانپزشکی به عنوان مدل برای ساخت بریج، دندان‌ مصنوعی و روکش‌ها به کار برده می‌شود. دندانپزشک بریج موقتی را تا زمان ارسال کار نهایی از لابراتوار روی دندان‌ها می‌گذارد تا در این مدت از دندان‌های تراش داده شده محافظت کند.

بریج موقت در جلسه دوم برداشته می‌شود و بریج جدید دائمی امتحان و تنظیم می‌شود تا بیمار کاملاً با آن احساس راحتی کند. بیمار باید چند جلسه به کلینیک مراجعه کند تا ساختار فلزی بریج و بایت دندان‌ها اصلاح شود. اگر بریج دندان از نوع ثابت یا دائمی باشد، دندانپزشک آن را موقتاً به مدت چند هفته با سیمان دندانپزشکی می‌چسباند تا از اندازه و مناسب بودن آن مطمئن شود. دندانپزشک پس از چند هفته و اطمینان از مشکل نداشتن بریج آن را به طور دائمی می‌چسباند.

مراقبت

سالم و محکم نگه داشتن دندان‌های باقیمانده بسیار مهم است، چرا که دوام بریج منوط به داشتن پایه‌ای محکم است که توسط دندان‌های کناری به دست می‌آید. دو بار در روز مسواک زدن و نخ دندان کشیدن برای پیشگیری از پوسیدگی دندان و بیماری لثه الزامی است. دندانپزشک روش صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را به بیمار آموزش می‌دهد. جرم‌گیری دوره‌ای نیز برای تشخیص زودهنگام مشکلات دندان و دوام بیشتر بریج ضروری است. رعایت یک رژیم غذایی متعادل یعنی بیشتر مصرف کردن میوه، سبزیجات و فیبر نسبت به گوشت، برای رمز حفظ سلامت بدن و دهان و دندان‌ها است.

طول عمر بریج دندان

طول عمر بریج دندان 5 تا 7 سال و حتی بیشتر است. اگر بهداشت دهان و دندان به خوبی رعایت شود و جرم گیری دوره‌ای فراموش نشود، انتظار می‌رود که بریج ثابت بیش از ده سال بدون مشکل در دهان باقی بماند.

غذا خوردن با بریج دندانی

جایگزینی دندان غائب غذا خوردن را آسان‌تر می‌کند. به بیماران توصیه می‌شود که تا زمان عادت کردن به بریج غذاهای نرم آن هم در لقمه‌ها و قطعات کوچک میل کنند.

تاثیر بریج بر گفتار

اگر دندان‌های جلوی دهان افتاده باشد، گفتار نامفهوم و صحبت کردن دشوار می‌شود. اما با استفاده از پل دندان برای دندان‌های جلو می‌توان به شیوایی و بدون خجالت صحبت کرد.

هزینه بریج دندان

هزینه بریج به نوع آن و محل کلینیک درمان بستگی دارد. بیمه معمولاً درصدی از هزینه را با توجه به نوع قرارداد پرداخت می‌کند.