جلوبودن دندانهای پایین و بزرگ بودن فک پایین(آندربایت)

مال اکلوژن (ناهنجاری بایت، روی هم قرار نگرفتن دندان‌ها و انحراف فک) انواع بسیاری دارد که یکی از آنها آندربایت است. آندربایت نوعی بی‌نظمی دندان‌ها است که به جلوتر بودن فک و دندان‌های پایین از فک بالا گفته می‌شود. در صورت وجود این ناهنجاری هنگامی که دهان بسته می‌شود، فک و دندان‌های پایین بیش از حد جلو قرار می‌گیرد.

شدت آندربایت متغیر است. آندربایت خفیف به سختی جلب توجه می‌کند، حال آن که آندربایت شدید صورت را بدشکل می‌کند و اعتماد به نفس بیمار را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. آندربایت فقط در 5 تا 10 درصد از جمعیت جهان مشاهده می‌شود؛ معدود افراد دچار آندربایت در زندگی شخصی و حرفه‌ای خود لحظات ناراحت کننده‌ای را تجربه می‌کنند و با شرمساری مداوم دست و پنجه نرم می‌کنند. گذشته از آن که درمان آندربایت چهره را زیباتر و عملکرد دندان‌ها را بهتر می‌کند و از این نظر ارزش سرمایه‌گذاری را دارد، اصلاح آندربایت برای ارتقاء اعتماد به نفس و بهبود کیفیت زندگی لازم است.

علل آندربایت

اکثر موارد آندربایت ارثی است؛ اگر یکی از والدین دچار مشکل آندربایت باشد، فرزندشان نیز در معرض این ناهنجاری خواهد بود. مکیدن انگشت، استفاده درازمدت از پستانک، فشار دادن زبان به دندان‌ها، تنفس مداوم از دهان، نقص استخوان فک و عادت‌های نادرست جویدن آندربایت را ایجاد یا آن را تشدید می‌کند.

چنانچه درمان زودهنگام برای رفع آندربایت انجام نشود، این وضعیت غیرطبیعی مشکلات متعددی را به موازات بالا رفتن سن ایجاد می‌کند. عوارض شایع ناشی از درمان نکردن آندربایت عبارت است از:

• ناراحتی‌های دردناک فک و اختلال مفصل گیجگاهی ـ فکی
• افزایش احتمال پوسیدگی دندان و بیماری لثه
• نامرتب شدن دندان‌ها
• افزایش ساییدگی مینای دندان
• تغییر در ساختار صورت، ظاهر و موقعیت فک
• دشواری در جویدن، صحبت کردن و بلع
• کاهش اعتماد به نفس به دلیل بدشکل شدن صورت

 درمان

درمان آندربایت برای حفظ عملکرد دهان و جلوگیری از بروز مشکلات دندانی دردناک مهم است. متخصص ارتودنسی بهترین روش اصلاح آندربایت را با توجه به سن بیمار و شدت مشکل توصیه می‌کند. اکثر موارد آندربایت را می‌توان به روش‌های غیرجراحی اصلاح کرد. البته بیماران مسن‌تر و موارد شدیدتر آندربایت معمولاً نیاز به جراحی دارد.

روش‌های ارتودنسی غیرجراحی

برخلاف تصور عامه تمام موارد آندربایت نیاز به جراحی ندارد. در واقع بسیاری از موارد آندربایت خفیف تا متوسط را می‌توان با روش‌های غیرجراحی ارتودنسی با موفقیت درمان کرد. روش‌های غیرجراحی بر روی کودکان نتیجه بهتری را نسبت به بزرگسالان به دست می‌دهد، چون فک در دوران کودکی هنوز در حال رشد است. چنانچه آندربایت در سنین پایین تشخیص داده شود، احتمال این که درمان‌های غیرتهاجمی مانند جراحی در آینده ضرورت یابد، کاهش می‌یابد. برای درمان غیرجراحی آندربایت از ترکیبی از روش‌های زیر بهره گرفته می‌شود.

بریس

اصلاح آندربایت با بریس همواره بهترین روش نیست، چون بریس مشکل اندازه فک را حل نمی‌کند. با این حال بریس برای رفع آندربایت خفیف مفید است. گاهی اوقات چند دندان کشیده می‌شود تا بقیه دندان‌ها فضای بیشتری پیدا کنند و بهتر در فک جا شوند، اما بریس تغییر چشمگیری را در ظاهر بیمار ایجاد نمی‌کند.

وسیع کننده فک بالا

وسیع کننده فک در سقف دهان بیمار قرار داده می‌شود. بیمار وسیع کننده را در طول درمان، شب‌ها با کلیدی مخصوص بازتر می‌کند. این وسیله اندازه قوس دندانی فک را به مرور افزایش می‌دهد و به این ترتیب ارتباط بین فک بالا و پایین بهبود می‌یابد.

فیس ماسک کششی معکوس

فیس ماسک کششی معکوس شبیه به هدگیر ارتودنسی است و دور سر بیمار بسته می‌شود. فیس ماسک به نوارهای فلزی روی دندان‌های عقب بالا متصل است تا فک بالا را به سمت جایگاه صحیح بکشد.

چانه‌بند

چانه‌بند دستگاهی است که دور چانه و بالای سر بسته می‌شود تا از رشد، حرکت و جلو آمدن بیشتر فک پایین جلوگیری کند.

روش‌های زیبایی

موارد خفیف آندربایت را می‌توان با بهره‌گیری از یکی از جدیدترین روش‌های اصلاح آندربایت، موسوم به تکنولوژی “لیفت صورت” درمان کرد. در این روش دندان‌های پایین تغییر شکل داده می‌شود و سپس ونیر روی دندان‌های بالا چسبانده می‌شود تا دندان‌های پایین بهتر پشت دندان‌های بالا قرار بگیرد و دهان بسته شود. لیفت صورت علاوه بر اصلاح آندربایت، چهره بیمار را نیز با بهبود عملکرد فک و نامشخص‌تر کردن عارضه زیباتر می‌کند. پس از آن که فک بالا و پایین اصلاح شد و دندان‌ها بهتر روی هم قرار گرفت، بیمار معمولاً باید مدتی از بریس استفاده کند تا لبخندی زیبا و بی‌نقص صورت را جذاب‌تر کند.

روش‌های غیرجراحی ارزان‌تر از درمان جراحی است، اما مدت بیشتری باید برای رسیدن به نتیجه مطلوب صبر کرد. اگر آندربایت در سنین پایین تشخیص داده شود، نیازی به جراحی نخواهد بود.

درمان جراحی

همان‌طور که اشاره شد، مشکل آندربایت کودکان و آندربایت خفیف بزرگسالان را می‌توان بدون جراحی اصلاح کرد. اما برای درمان آندربایت متوسط تا شدید غالباً باید جراحی انجام شود تا نتیجه مطلوب به دست آید. برای بیماران بزرگسال جراحی معمولاً تنها روش اصلاح آندربایت است؛ چون رشد استخوان‌های فک کامل شده است، این استخوان‌ها انعطاف‌پذیری کمی دارند و مانند سنین پایین واکنش مناسبی به دستکاری و درمان غیرجراحی نشان نمی‌دهند.

جراح دهان، فک و صورت درمان جراحی آندربایت را انجام می‌دهد. روش جراحی به شدت آندربایت بستگی دارد، با این حال عمل معمولاً به منظور تغییر موقعیت فک پایین و جلو آوردن فک بالا انجام می‌شود. بیماران در اکثر موارد باید قبل و بعد از جراحی از بریس نیز استفاده کنند تا نتیجه مطلوب به دست آید.

درمان جراحی گران‌تر و تهاجمی‌تر از روش‌های غیرجراحی است. اگر چه جراحی معمولاً تنها روش اصلاح آندربایت بزرگسالان است و روشی کارآمد برای خلق لبخندی زیبا و بهبود عملکرد دندان‌ها است.

هزینه درمان آندربایت

در زمان تصمیم‌گیری برای شروع درمان آندربایت میزان هزینه آن نیز عامل مهمی است. شدت مشکل، نوع و مدت زمان درمان و همچنین نوع بیمه هزینه اصلاح آندربایت را تعیین می‌کند. جراحی فک پرهزینه‌ترین روش برای درمان آندربایت است. خوشبختانه طرح‌های درمانی بسیاری بخشی از هزینه، هر چند نه اکثر آن را پرداخت می‌کنند. سخن آخر این که هرچه سریع‌تر برای درمان اقدام کنید، طول درمان کوتاه‌تر و هزینه آن پایین‌تر خواهد بود.