درمان دندان درد در کودکان

هنگامی که کودک شما دچار دندان ‌درد می‌گردد هرگز درمانده و عصبی نشوید. تحمل درد ‌دندان برای کودکان بسیار دشوار است. از عوارض دندان‌ درد در کودکان می‌توان به بی‌خواب درشب، کابوس، ونخوابیدن کودک و خانواده اشاره کرد.

هنگامی که کودک شما با دندان‌درد مواجه می‌شود، مهم است که در این شرایط آرام باشید و از عصبانیت خودداری کنید. تحمل درد دندان برای کودکان چالش برانگیز است و ممکن است عواقب منفیی مانند بی‌خوابی در شب، کابوس‌ها، و اختلال در خواب برای کودکان به همراه داشته باشد. اغلب کودکان از بازدید از دندانپزشک هراس دارند و تجربه خدمات دندانپزشکی حتی در مواجهه با درد دندان نیز ناخوشایند است. بنابراین، در چنین شرایطی کودکان ترجیح می‌دهند که از داروهای مسکن درد استفاده کنند.

نکته حائز اهمیت در این مواقع این است که والدین با ملایمت و بدون ایجاد ترس و نگرانی بیش از حد در کودکان، سریعاً اقدام به حل این مشکل کنند.

دلایل دندان‌ درد در کودکان

• دندان درآوردن: دندان درآوردن در کودکان معمولا با درد توام است. وقتی یکی از دندان‌های شیری کودک شل می‌شود، تکان دادن و کشیدن محکم دندان موجب آسیب دندان دائمی می‌گردد.
• پوسیدگی دندان: پوسیدگی دندان می‌تواند یکی از علت‌های دندان ‌درد در کودکان حتی در سنین کم باشد. تغذیه نادرست تاثیر زیادی بر پوسیدگی دندان کودکان دارد. خوردن آب‌نبات، شکلات، شیرینی و انواع مختلف نوشابه‌های الکلی وغیرالکلی که حاوی مقادیر زیادی کربوهیدرات و شکر تصفیه‌شده هستند موجب پوسیدگی دندان می‌شوند. علت این امر این است که باکتری‌های موجود در دهان شکر را به اسید تجزیه کرده ومحیط دهان را اسیدی می‌کنند. اسید با کلسیم مینای دندان ترکیب شده و زمینه پوسیدگی دندان را فراهم می‌کند. وقتی پوسیدگی به پالپ یا عصب دندان و یا نزدیک آن نفوذ می‌کند درد دندان در کودکان آغاز می‌شود. پالپ حفره مرکزی در تاج‌ دندان است که متشکل از عصب و عروق ‌خونی بسیار کوچک است. پالپ نسبت به پوسیدگی و یا هر نوع اختلال دیگر دندانی بسیار حساس است.
• ماندن تکه‌ غذا بین دو دندان: یکی از رایج‌ترین علت‌های دندان درد کودکان ماندن تکه‌ای از غذا بین دندان‌های کودکان است. این نوع تحریک که معمولا نادیده گرفته می‌شود موجب درد قابل‌توجهی در دندان می‌شود.

علائم دندان‌ درد

زمانی که کودکان دچار درد دندان می‌شوند، ممکن است یا این درد را پنهان کرده و آن را بروز ندهند یا بیش از حد اغراق کنند و اظهارات غیرمعقولانه کنند. بنابراین، بهتر است به دنبال کشف حقیقت باشید و از کودک خود بخواهید که محل دقیق درد را نشان دهد. با بازکردن دهان کودک و با دقت بررسی کردن داخل دهان، اگر لکه‌های قرمز یا تورمی را مشاهده نکردید، احتمالاً دچار درد دندان شده است. در این صورت، بهتر است بدون تأخیر با دندانپزشک خانواده تماس بگیرید و یک وقت مناسب برای مراجعه با کودکتان رزرو کنید.

درمان خانگی دندان درد کودکان

درمان‌های خانگی تا حدودی به تسکین درد کودک کمک می‌کنند، اما فراموش نکنید که این نوع درمان‌ها موقت هستند، بنابراین در صورت امکان بهتر است به دندانپزشک اطفال مراجعه کنید.درمان‌های خانگی شامل:

• استفاده از مسواک و نخ ‌دندان: همانطور که قبلا اشاره شد گاهی ‌اوقات گیرکردن تکه غذا بین دندان‌ها موجب دندان ‌درد می‌شود. در چنین مواقعی با کمک یک قلم‌ نوری دهان کودک خود را برری کنید. مسواک زدن و استفاده از نخ ‌دندان موجب پاکسازی بین دندان‌ها شده و درد‌ دندان را تسکین دهد.
• کمپرس یخ: یک تکه یخ یا کیسه ‌یخ را به‌ مدت 20 دقیقه مستقیما روی گونه کودک و کنار دندانی که درد می‌کند نگهدارید. سرمای یخ موجب بی‌حسی دندانی می‌شود که درد می‌کند. تکه‌های خیار یا سیب‌زمینی منجمد نیز ایده خوبی برای درست کردن کیسه‌یخ و تسکین درد است.
• نعنا: ازآن‌جایی که گیاه نعنا خاصیت ضدالتهاب و تسکین درد دارد بهترین درمان طبیعی و خانگی برای تسکین دندان‌ درد شناخته شده‌است. اگر کودک شما می‌تواند مایعات را در دهان خود غرغره کند پس 15 قطره از عرق‌نعنا را با یک چهارم فنجان آب ترکیب کنید و از کودک خود بخواهید روزی 3 بار به مدت  30ثانیه محلول را در دهان خود غرغره کند.
• روغن میخک یا سیر: جویدن یک حبه سیر و یا مالیدن کمی روغن میخک روی دندانی که درد می‌کند تاثیر خوبی در تسکین درد دارد. از خواص جادویی سیر می‌توان به تسکین درد دندان اشاره کرد. سیر باکتری‌ها را می‌کشد، درد را متوقف می‌کند و مانع عفونت بیشتر دندان می‌شود. همه می‌دانیم که سیر طعم تند و بوی نامطبوعی دارد اما همین ماده خوراکی نقش به‌ سزایی در تسکین درد طاقت‌فرسای دندان دارد.
• تغذیه صحیح کودکان: از دادن غذاهای خیلی سرد، گرم، شیرین، شور، تند و انواع نوشیدنی‌های الکلی به کودکان خصوصا در سنین خیلی کم خودداری کنید چرا که این نوع موادغذایی موجب تحریک دندان می‌شوند. در چنین مواقعی خوردن غذاهای نرم و نوشیدن مایعات سالم تاثیر چشمگیری دارد.
• فکر کودک را مشغول و حواس او را پرت کنید: شاید این کار خیلی ساده و خنده‌دار به‌نظر بیاید ولی واقعا جواب می‌دهد. برای کودک خود کتاب داستان بخوانید و یا اجازه دهید فیلم مورد علاقه خود را تماشا کند تا بدین‌ طریق کمتر به درد دندان فکر کند. کار دیگری که می‌توانید بکنید این است که از او بخواهید فک بالا و پایین خود را روی هم قرار ندهد تا فشار کمتری روی دندانی که درد می‌کند وارد شود.

درمان‌های پزشکی

از مزیت‌های مراجعه به دندانپزشک اطفال این است که یک دندانپزشک می‌تواند درمان دقیقی برای تسکین درد را ارائه دهد. نوع درمان به تشخیص پزشک یا دندانپزشک بستگی دارد. شایع‌ترین درمان‌های پزشکی در این زمینه عبارتند از:

تجویز آنتی بیوتیک‌ها و داروهای مسکن

یک دندانپزشک بسته به شدت درد بیمار ممکن است برای تسکین درد،  مسکن و برای پیشگیری از عفونت، آنتی‌بایوتیک خوراکی تجویز کند.

پرکردن دندان

معمولا پوسیدگی دندان یکی از دلایل اصلی دندان‌درد در کودکان است. اگر پوسیدگی خیلی شدید نباشد با پر کردن می‌توان دندان پوسیده را ترمیم کرد. برای پرکردن دندان، دندانپزشک  ابتدا با کمک مته اقدام به حذف قسمت پوسیده کرده وسپس با مواد ترمیمی پر می‌کند.

درمان ریشه یا عصب‌کشی

در صورتی که پوسیدگی باعث خرابی پالپ یا عصب دندان شده باشد، مرحله درمانی مورد نیاز کودکان عملی به نام “درمان ریشه” یا “عصب‌کشی دندان” است. در این روش، مرکز دندان که شامل عصب، مویرگ‌های خونی و بافت است، به همراه قسمت پوسیده از دندان برداشته می‌شود. سپس ریشه با استفاده از مواد مخصوص پر شده و در صورت نیاز، یک عاج روی دندان قرار می‌گیرد.

کشیدن دندان

در مواقعی که شدت پوسیدگی خیلی زیاد باشد دندانپزشک مجبور به کشیدن دندان می‌شود.

پیشگیری

• به‌طورمرتب کودک خود را برای چکاپ به دندانپزشک اطفال ببرید. برای جلوگیری از عفونت و دندان‌ درد هر نوع سوراخی در دندان کودک باید پر شود. هر چه دندان‌های شیری کمتر پوسیده باشند دندان‌های دائمی کودک سالم‌تر خواهند بود.
• به کودک خود تاکید کنید به‌طور منظم مسواک بزند. اگر آب‌ آشامیدنی خانه شما حاوی فلوراید نیست خمیردندان حاوی فلوراید تهیه کنید.
• در صورتی که کودک شما در ورزش‌های تماسی مانند بوکس شرکت می‌کند حتما بخواهید از محافظ‌ ‌دهان استفاده کند.
  • تغذیه مناسب کودک خود را کنترل کرده و آن را متعادل نگه دارید. محدود کردن مصرف غذاهای شور و شیرین می‌تواند کمک کند تا دندان‌های کودک کمتر در معرض خطر پوسیدگی قرار گیرند.