درد در داخل و اطراف دندان مشکلی شایع، به ویژه در میان افرادی است که بهداشت دهان و دندان را رعایت نمی‌کنند. دندان درد گاهی مداوم است و گاهی پس از تحریک‌هایی مانند گرما، سرما، خوراکی‌های شیرین، جویدن یا مسواک زدن بروز می‌یابد و در بعضی موارد هر دو حالت صادق است. پوسیدگی دندان رایج‌ترین علت درد دندان است. با رعایت بهداشت دهان و دندان و یک رژیم غذایی سالم و مناسب می‌توانید از پوسیدگی دندان پیشگیری کنید. عفونت دندان کودکان غالباً مورد توجه کافی قرار نمی‌گیرد و فقط هنگامی تشخیص داده می‌شود که به شدت گسترش پیدا کرده و برای کودک مشکل‌ساز شود. علت درد دندان کودکان می تواند نوع تغذیه بچه شما باشد. آب نبات، شیرینی های شکلاتی و نوشیدنی های شیرین دارای کربوهیدرات های تصفیه شده و شکر به اشکال مختلف است. باکتری های موجود در دهان شکر را به اسیدی تبدیل می کنند که با کلسیم موجود در مینای دندان واکنش نشان می دهد. این موضوع منجر به ایجاد پوسیدگی یا فرسایش دندان می شود که مشکلاتی همچون سوراخ شدن دندان، بیماری های لثه یا حتی آسیب دیدن ریشه های دندان را می تواند به همراه داشته باشد. درد دندان زمانی اتفاق می افتد که پوسیدگی ناحیه مرکزی دندان را تحت تاثیر قرار دهد یا پوسیدگی به این ناحیه بسیار نزدیک شود. این ناحیه اعصاب دندان و مویرگ های خونی بسیار کوچک را در بر می گیرد و بطور خاص به وجود پوسیدگی یا هر نوع اختلال واکنش نشان می دهد.
دندان درد علل مختلفی دارد که از دندان قروچه شبانه تا پوسیدگی دندان، آبسه یا ناراحتی‌های دندان عقل متغیر است. اگر دندان درد مداوم و یا عود کننده دارید، حتماً در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کنید. متخصصین کلینیک دندانپزشکی دکتر یگانه درمان مناسب را پس از ارزیابی دقیق توصیه می‌کنند. اگر عارضه جدی‌تری علت درد دندان باشد، پر کردن دندان، کشیدن دندان عقل یا عصب‌کشی ضرورت می‌یابد. بهترین روش پیشگیری از دندان درد رعایت بهداشت دهان و دندان از طریق دو بار مسواک زدن در روز با خمیردندان فلوراید و چک‌آپ و جرم‌گیری منظم است.
برای مشاوره با متخصصین ما در کلینیک دندانپزشکی دکتر یگانه درباره دندان درد و شیوه‌های رفع آن و یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره‌های 02122392365 –02144155090 تماس حاصل فرمایید.
علل دندان درد
- پوسیدگی دندان
- شکستگی دندان
- ترک دندان: ترک دندان گاهی نامشخص و تشخیص دادن آن دشوار است.
- تحریک شدن عصب پس از درمان‌های دندانپزشکی: درمان هر چقدر هم که خوب انجام شده باشد و مواد به کار برده شده برای پر کردن دندان هر چقدر هم که مرغوب باشد، ممکن است پس از پر شدن دندان دچار دندان درد شوید. البته این نوع دندان درد پس از چند روز برطرف می‌شود.
- دندان قروچه شبانه و فشار دادن و ساییدن دندان‌ها در طول روز
- سوراخ شدن پرکردگی دندان یا پوسیدگی زیر پرکردگی
- از بین رفتن لایه محافظ عاج دندان در اثر تحلیل لثه
- مسواک زدن به روش نامناسب نیز باعث حساسیت دندان نسبت به گرما، سرما و خوراکی‌های اسیدی و ترش می‌شود.
مشکلات زیر نیز، علی‌رغم سالم بودن دندان علائمی شبیه به دندان درد را ایجاد می‌کند:
- آبسه لثه در اثر بیماری‌های لثه
- زخم بودن لثه‌ها (ژنژنویت زخمی حاد)
- زخم بافت نرم گونه، زبان و لب‌ها
- التهاب لثه در اطراف دندان در حال درآمدن (پری کرونیت) به ویژه در مورد دندان عقل
- التهاب سینوس‌ها (سینوزیت) غالباً در هوای سرد بروز می‌یابد و با درد دندان فک بالا اشتباه گرفته می‌شود.
عارضه‌های دیگری نیز باعث احساس درد در دهان می‌شود، بنابراین در صورت مواجهه با دندان درد حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید.
شایان ذکر است که عصب‌های مربوط به دندان گاهی پیام اشتباه به مغز می‌فرستند. بنابراین اگرچه یک دندان معین درد می‌گیرد، اما ممکن است مشکل مربوط به دندان دیگری باشد که گاهی حتی در فک مقابل قرار دارد.
علائم
درد دندان و دهان در اصل علامت دندان درد است، اما نوع درد یکسان نیست و به صورت‌های زیر بروز می‌یابد:
- درد مداوم، ضربان‌دار یا تیرکشنده
- دندان دردی که فقط هنگام وارد شدن فشار بروز می‌یابد.
- متورم و دردناک شدن لثه‌ها
- بدمزه بودن دهان که نتیجه عفونت دندان است.
- تب یا سردرد
درمان دندان درد
پوسیدگی دندان با توجه به شدت آن درمان می‌شود. در هر حال دندان نمی‌تواند بخش پوسیده را ترمیم و بازسازی کند. دندانپزشک درمان مناسب را برای انواع دندان درد به منظور حفظ دندان و پیشگیری از بروز عوارض پیشنهاد می‌دهد.
پر کردن دندان
درمان استاندارد و معمول پوسیدگی دندان پر کردن دندان است. دندانپزشک بخش پوسیده دندان را برمی‌دارد و حفره ایجاد شده را با مواد سختی به نام آمالگام (مخلوطی از چند فلز)، طلا، سرامیک یا رزین کامپوزیتی پر می‌کند. اگر پوسیدگی وسیع باشد و پس از برداشتن بخش پوسیده ساختار دندان ضعیف شود، دندان روکش می‌شود.
عصب‌کشی
فضای داخل دندان که پالپ (مغز)، رگ‌های خونی و عصب‌ها را در خود جای می‌دهد، کانال ریشه نامیده می‌شود. اگر عفونت باعث آبسه یا مردن عصب‌ها بشود، عصب‌کشی دندان ضرورت می‌یابد. ابتدا دندانپزشک حفره‌ای را با دریل در تاج دندان ایجاد می‌کند، پالپ عفونی را خارج و کانال را تمیز و ضدعفونی می‌کند. در مرحله بعد کانال پر می‌شود و حفره ایجاد شده مهر و موم می‌شود.
جرم‌گیری
اگر پوسیدگی تازه شروع شده باشد، گاهی با جرم‌گیری و پس از آن فلورایدتراپی می‌توان روند پوسیدگی را متوقف کرد. دندانپزشک سطوح دندان‌ها را در درمان جرم‌گیری تمیز و صاف می‌کند تا باکتری‌ها نتوانند به دندان بچسبند و رعایت بهداشت دندان‌ها ساده‌تر شود.
کشیدن دندان عقل
اگر دندان عقل نهفته علت دندان درد باشد، می‌توان دندان را کشید. دندانپزشک ابتدا دندان و اطراف آن را با تزریق آمپول بی‌حس می‌کند، سپس برشی را در لثه ایجاد می‌کند تا به دندان دسترسی پیدا کند و آن را بکشد. دندانپزشک شکاف ایجاد شده را در نهایت بخیه می‌زند. زخم ظرف 10 روز التیام می‌یابد.
کشیدن دندان
اگر پوسیدگی آن‌قدر شدید باشد که نتوان دندان را حفظ کرد، برای جلوگیری و درمان دندان درد شدید چاره‌ای جز کشیدن دندان باقی نمی‌ماند. دندان کشیده شده با ترمیم‌هایی مانند بریج، ایمپلنت یا دندان مصنوعی جایگزین می‌شود.
بریج یا پل دندانی از سه یا تعداد بیشتری دندان مصنوعی متصل به هم تشکیل می‌شود که با سیمان ثابت می‌شود. برای کاشت دندان یک پین تیتانیومی در استخوان نگهدارنده دندان قرار داده می‌شود که چون به استخوان جوش می‌خورد، پایداری بالایی دارد. پس از محکم شدن ایمپلنت یک دندان مصنوعی به آن متصل می‌شود. از ایملپنت می‌توان برای جایگزینی چند دندان نیز استفاده کرد. دندان مصنوعی را می‌توان به صورت کامل یا تکه‌ای تهیه کرد. دندان مصنوعی معمولاً با گیره یا ثابت کننده‌های شیمیایی مختلف به دندان‌های مجاور ثابت می‌شود. از ایمپلنت نیز می‌توان برای ثابت نگه داشتن دندان مصنوعی استفاده کرد. دندان مصنوعی در دو نوع ثابت و متحرک وجود دارد.
درمان خانگی دندان درد
اگر می‌خواهید بدانید که تا زمان مراجعه به دندانپزشک چه کارهایی می‌توانید برای دندان درد بکنید، توصیه‌های زیر را رعایت کنید:
- پرهیز از خوراکی‌های داغ، سرد یا شیرین. این خوراکی‌ها مانع از بروز دندان درد می‌شود.
- اگر درد دندان مداوم و شدید است، مسکن‌هایی مانند پاراستامول یا ایبوپروفن دوای دندان درد است. به خاطر داشته باشید که هر چند درد پس از مصرف مسکن آرام می‌شود، اما درد در نهایت شدیدتر از قبل عود خواهد کرد.
- اگر درد پی‌آمد از بین رفتن مینای دندان باشد، از خمیردندان‌های ضدحساسیت استفاده کنید، می‌توانید دندان‌ها را طبق معمول مسواک بزنید یا خمیردندان را روی ریشه نمایان دندان بمالید. اثر خمیردندان پس از چند روز مشخص می‌شود. اگر این روش موثر نباشد، دندانپزشک داروی قوی‌تری را به کار می‌برد یا ناحیه حساس را پوشش می‌دهد.
- اگر درآمدن دندان علت درد است، با یک قاشق چایخوری نمک و یک فنجان آب گرم دهانشویه تهیه کنید و ناحیه دردناک را شستشو دهید.
پیشگیری
رعایت بهداشت دهان و دندان مهم‌ترین اقدام برای پیشگیری از پوسیدگی دندان و دندان درد است. با مسواک زدن، نخ کشیدن و مراجعه منظم به دندانپزشک از دندان‌ها و لثه‌های خود مراقبت کنید.
به توصیه‌های زیر نیز توجه کنید تا دچار دندان درد نشوید:
- وعده‌های غذایی مغذی میل کنید و مصرف تنقلات را کاهش دهید. اگر لازم است خوراکی‌های شیرین میل کنید، آنها را همراه با غذا یعنی زمانی بخورید که دهان حاوی مقدار بیشتری آب دهان حفاظت کننده از دندان‌ها است.
- اگر عادت به جویدن آدامس دارید، آدامس‌های بدون قند را انتخاب کنید. جویدن آدامس حاوی زایلتول از پوسیدگی دندان پیشگیری می‌کند.
- اگر فلوراید در آب شرب وجود ندارد، از دندانپزشک درباره مکمل‌های فلوراید بپرسید.
- بین دندان‌ها را طبق توصیه دندانپزشک با مسواک بین دندانی یا نخ دندان تمیز کنید.
