کشیدن دندان: مراقبت های بعد از کشیدن و قیمت

از آنجایی که در گذشته تنها گزینه برای درمان ناراحتی‌های دندان کشیدن آن بود و هیچ روش دیگری برای حل مشکلات دندان وجود نداشت، دندان کشیدن به عنوان یکی از راه‌های متداول درمان توسط پزشکان و دندانپزشکان به کار می‌رفت. اما اکنون، با پیشرفت‌های علمی، دندانپزشکان تنها در شرایطی به کشیدن دندان روی می‌آورند که هیچ گزینه دیگری برای حفظ دندان وجود نداشته باشد. این روزها، روش‌های مختلفی برای کشیدن دندان با توجه به شدت مشکل به کار می‌روند.

دلایل

همان‌طور که اشاره شد، دلایل مختلفی برای دندان کشیدن وجود دارد که در ادامه متداول‌ترین آنها را توضیح می‌دهیم.

آسیب‌دیدگی یا بیماری

دندانپزشک در این شرایط سعی می‌کند تا دندان را به هر روش ممکن حفظ کند. دندان آسیب‌دیده گاهی نیاز به روکش کامل یا عصب‌‌کشی یا هر دو درمان دارد. اما مواردی پیش می‌آید که حتی این درمان‌ها نیز برای حفظ عملکرد یا ظاهر دندان کافی نیست و بهتر است دندان کشیده شود و با ایمپلنت محکم و شبیه به دندان طبیعی جایگزین شود.

درمان ارتودنسی

اگر در فک فضای کافی برای قرارگیری تمام دندان‌ها وجود نداشته باشد، یا اصطلاحاً با مشکل به‌هم‌فشردگی و بی‌نظمی دندان‌ها روبرو باشیم، لازم است یک یا چند دندان کشیده شود. پس از آن که فضای کافی برای دندان‌های باقیمانده ایجاد شد، می‌توان درمان ارتودنسی را برای مرتب کردن دندان‌ها شروع کرد. معمولاً نخستین دندان‌ آسیای کوچک، دندان کنار دندان نیش، قبل از ارتودنسی کشیده می‌شود.

دندان عقل نهفته

کشیدن زودهنگام دندان عقل نهفته از آسیب دیدن دندان‌های سالم مجاور، استخوان، بافت لثه و حتی عصب‌ها و رگ‌های خونی جلوگیری می‌کند. اگر دندان عقل نهفته در موقعیت بدی باشد، بهتر است آن را قبل از شکل‌گیری کامل ریشه‌ها کشید.

دندان شیری

اگر دندان شیری در محل نامناسب درآمده باشد یا در زمان مقرر نیفتد، دندان دائمی زیر آن به درستی درنمی‌آید. در این شرایط دندان شیری کشیده می‌شود تا در آینده نیاز به ارتودنسی دندان‌های دائمی نباشد.

انواع

عمل ساده کشیدن دندان

برای انجام عمل کشیدن ساده دندان، دندانپزشک از وسیله‌های خاص استفاده می‌کند و دندان را با حرکت‌های آرام به سمت جلو و عقب لق می‌دهد. پس از لق شدن دندان، دندانپزشک قادر است با آسانی آن را از حفره دندان خارج کند. اگر دندان به گونه‌ای در دهان قرار داشته باشد که بتوان آن را گرفت و حرکت داد، کشیدن دندان به روش ساده انجام می‌شود. همچنین، استفاده از روش بدون درد کشیدن دندان با استفاده از لیزر نیز می‌تواند گزینه‌ای مفید باشد.

جراحی کشیدن دندان

برای جراحی کشیدن دندان ابتدا لازم است که ساختار زیر بافت لثه دیده شود تا دندانپزشک بتواند آن را طی درمانی ایمن و بدون خطر بکشد. دندانپزشک پس از کنار زدن بافت لثه می‌تواند دندانی را بگیرد و از حفره دندانی خارج کند که هیچ بخشی از آن مشخص نیست یا فقط بخش کمی از آن از لثه بیرون زده است. جراحی کشیدن دندان معمولاً برای کشیدن دندان عقل نهفته یا دندان‌هایی توصیه می‌شود که از زیر خط لثه شکسته‌اند.

کشیدن دندان عقل

غالباً لازم است که دندان عقل کشیده شود. دندان عقل حتی اگر نهفته باشد، در تماس با میکروب‌های دندان‌های مجاور عفونی می‌شود. دندان عقلی که کامل درآمده باشد، نیز عموماً باعث نامرتبی بقیه دندان‌ها می‌شود و به درد و مشکلات بایت دامن می‌زند. اگر دندان عقل کامل درآمده باشد، کشیدن آن ساده است و صرفاً کافی است که دندانپزشک دندان را با فورسپس بگیرد و بکشد، اما اگر دندان کاملاً در استخوان نهفته باشد، باید جراحی پیچیده‌ای برای کشیدن آن انجام شود که طی آن عقب‌ترین دندان‌های دهان، یعنی دندان‌های 1، 16، 17 و 32 کشیده می‌شود. این جراحی عموماً توسط جراح دهان و دندان یا متخصص لثه انجام می‌شود. البته دندانپزشک عمومی نیز پس از گذراندن دوره‌های آموزشی می‌تواند دندان عقل کامل درآمده را بکشد. کشیدن دندان عقل تحت بی‌حسی موضعی، دریافت آرام‌بخش درون وریدی، استنشاق آرام‌بخش یا بیهوشی عمومی انجام می‌شود.

آمادگی قبل از کشیدن دندان

قبل از انجام جراحی کشیدن دندان عقل، یک عکس سراسری از دندان‌ها گرفته می‌شود تا موقعیت تمام ساختارهای داخلی که ممکن است تحت تأثیر این عمل قرار گیرند، مشخص شود. اگر بیمار به عفونت یا بیماری‌های خاص مبتلا باشد یا سیستم ایمنی او ضعیف باشد، دندانپزشک قبل و بعد از جراحی آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. در روز جراحی، اجازه کشیدن سیگار ممنوع بوده و بیمار ملزم به اطلاع دندانپزشک از هر گونه سرماخوردگی یا بیماری‌های دستگاه گوارش است. رعایت دقیق از توصیه‌های دندانپزشک در زمینه آمادگی قبل از عمل اهمیت اساسی برای ایمنی درمان دارد.

فرایند کشیدن دندان

مراحل کشیدن دندان به صورت کلی به شرح زیر است:

• تزریق آمپول بی‌حسی موضعی: کشیدن دندان یک عمل جراحی است و باید تحت بی‌حسی انجام شود. چنانچه بیمار به شدت نگران و هراسان باشد یا عمل طولانی باشد، بیمار داروی آرام‌بخش دریافت می‌کند.
• حرکت دادن دندان: پس از تاثیر داروی بی‌حسی دندانپزشک عمل را با برداشتن اتصالات فیبری بین دندان، لثه و رباط پریودنتال شروع می‌کند. دندانپزشک با استفاده از الویتور دندان را در حفره دندانی لق می‌کند.
• کشیدن دندان: پس از آن که دندان به حد کافی لق شد، دندانپزشک آن را با اعمال نیروهای ملایم و کنترل شده رو به بیرون درمی‌آورد. برای کشیدن هر نوع دندان از فورسپس مخصوصی استفاده می‌شود. پس از آن که دندان بیرون آورده شد، دندانپزشک حفره استخوانی دور دندان را فشار می‌دهد تا به استخوان فک بچسبد، سپس گاز پانسمان را برای کنترل خونریزی و تشکیل شدن لخته خون داخل حفره دندان می‌گذارد.

مراقبت بعد از کشیدن دندان

توصیه‌های زیر را پس از کشیدن دندان رعایت کنید:

• غذا را با طرف دندان کشیده شده نجوید: اگر غذا را با دندان‌های سمت جراحی شده بجوید، لخته خون باز می‌شود و فرایند التیام طولانی‌تر می‌شود.
• تف نکنید: تف کردن باعث باز شدن لخته خون می‌شود.
• مواد غذایی نرم میل کنید: حداقل تا دو روز پس از کشیدن دندان خوراکی‌های نرم میل کنید تا زخم بهتر التیام یابد و لخته خون باز نشود.
• بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید: التیام سریع پس از جراحی کشیدن دندان منوط به رعایت بهداشت دهان و دندان است.

عوارض احتمالی

• عفونت: اگر دندانپزشک تصور کند که احتمال عفونت کردن محل دندان کشیده شده وجود دارد، آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد.
• ورم: میزان ورم عمدتاً به گستردگی جراحی کشیدن دندان بستگی دارد. انتظار می‌رود که ورم بسته به نوع جراحی پس از چند ساعت یا چند روز برطرف شود. درهر حال ورم به خوبی با مصرف دارو مدیریت می‌شود.
• خونریزی طولانی: خونریزی پس از کشیدن دندان یک امر طبیعی است، به ویژه اگر لخته به خوبی شکل نگرفته باشد. خونریزی باید ظرف 8 ساعت پس از کشیدن دندان متوقف شود و تنها مقادیر اندکی خون در آب دهان مشاهده شود. اگر خونریزی به میزان زیاد و به مدت بیش از یک روز ادامه پیدا کند، ضروری است به دندانپزشک مراجعه کرد تا علت این خونریزی بررسی شود، زیرا ممکن است نشانه‌ای از وجود عفونت باشد.
• حفره خشک: این وضعیت دردناک معمولاً پس از کشیدن دندان عقل پایین رخ می‌دهد، زمانی که لخته خون ناحیه جراحی شده از بین می‌رود. این حالت به نام “حفره خشک” شناخته می‌شود که عمدتاً ناشی از خون‌رسانی غیرکافی به ناحیه جراحی است و باعث ایجاد درد و عفونت می‌شود.
• آسیب عصبی: این عارضه نتیجه نزدیک بودن بیش از حد عصب به محل کشیدن دندان است. آسیب عصبی زمانی ایجاد می‌شود که دندان رو به بالا کشیده شود یا به درستی از دریل دندانپزشکی استفاده نشود.

هزینه

هزینه و قیمت کشیدن دندان به نوع دندان و مشکلی بستگی دارد که کشیدن دندان را ضروری کرده است. اگر دندانپزشک دندان شیری دردسرساز را به راحتی از لثه خارج کند، این عمل به اندازه کشیدن دندان دائمی جدی نخواهد بود. به خاطر داشته باشید که غالباً لازم است پس از کشیدن دندان درمان‌های دیگری مانند ایمپلنت (کاشت دندان) نیز انجام شود.