پیوند و بازسازی استخوان تحلیل رفته دندان قبل از ایمپلنت

شرط لازم موفقیت ایمپلنت دندان وجود استخوان کافی در فک است تا بتوان ایمپلنت را محکم در آن کاشت. کیفیت و کمیت استخوان فک تعیین کننده چگونگی التیام یافتن و جوش خوردن استخوان پس از کشیدن دندان و نشان دهنده ابتلا به بیماری‌های جدی است.

باور غلطی وجود دارد که اگر بیماری استخوان کافی در فک نداشته باشد، کاشت دندان برای وی مناسب نخواهد بود. اما امروزه با بهره‌گیری از پیشرفت‌های گسترده‌ای که در زمینه روش‌های دندانپزشکی به دست آمده است و تکنولوژی جدید می‌توان عمل ایمپلنت دندان را با استفاده از پیوند استخوان و بازسازی استخوان با موفقیت بر روی این گروه از بیماران نیز انجام داد.

مزایا

استفاده از بازسازی استخوان می‌تواند احتمال موفقیت در کاشت دندان را افزایش دهد. این موفقیت به پیشرفت‌های چشمگیر در زمینه تکنولوژی کاشت دندان در چند دهه اخیر نسبت داده می‌شود. کاشت موفق دندان، اعتماد به نفس فرد را افزایش می‌دهد، رعایت بهداشت دهان و دندان را آسان‌تر می‌کند، و بیمار را از دردسر استفاده از دندان‌های مصنوعی نجات می‌دهد.

منابع مواد پیوند استخوان

استخوان خود بیمار

استخوان‌های چند بخش از بدن برای تهیه پیوند استخوان مناسب است. پیوند استخوان را در ناحیه فک و صورت می‌توان از داخل دهان، ناحیه چانه یا دندان آسیای سوم یا در فک بالا از پشت دندان آخر به دست آورد. چنانچه به استخوان بیشتری نیاز باشد، می‌توان این استخوان را از ران یا بخش خارجی استخوان درشت‌نی زانو گرفت. استفاده از استخوان خود بیمار معمولاً بهترین نتیجه را برای بازسازی استخوان به دست می‌دهد.

استخوان انسان

استخوان استریل و منجمد شده خشک از بانک بافتی معتبر گرفته می‌شود. این روش هزینه پیوند استخوان دندان  پایین‌تری دارد و معمولاً کاملاً ایمن است، هر چند بدون خطر نیست. میزان خطر استفاده از استخوان انسان معادل خطر سرایت بیماری‌های عفونی از طریق انتقال خون است.

استخوان حیوان

سال‌هاست که از استخوان گاو برای پیوند استفاده می‌شود. استخوان گاو پس از ضدعفونی و آماده‌سازی، جهت کاهش احتمال عفونت مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، همانند مورد استفاده از استخوان بدن انسان، احتمال انتقال آلودگی نیز وجود دارد. بدن این ماده پیوندی را به طور طبیعی جذب کرده و به مرور استخوان طبیعی را جایگزین می‌کند.

مواد معدنی سنتزی

مواد استریل استخوان مانند سنتزی هرچند به کارآمدی استخوان انسان و حیوان نیست، اما از نظر ایمنی پس از پیوند استخوان خود بیمار قرار می‌گیرد. بدن این ماده را نیز به مرور جذب و جایگزین می‌کند.

انواع

میزان استفاده از پیوند استخوان به وضعیت استخوان فک بستگی دارد.

• اگر دندان آسیب‌دیده هنوز کشیده نشده باشد، پودر فاقد مواد معدنی و ضدعفونی شده‌ی استخوان انسان پس از کشیدن دندان در حفره دندانی ریخته می‌شود. اگر چه این روش نیاز به بخیه دارد، اما روشی کم‌خطر و ساده محسوب می‌شود.
• اگر چند سال‌ از کشیدن دندان گذشته باشد، احتمالاً تحلیل استخوان قابل توجه است، بنابراین پیوند استخوان اندکی پیچیده‌تر خواهد بود. برش کوچکی در ناحیه دندان غائب زده می‌شود و پودر استخوان در آنجا ریخته می‌شود. در این حالت جراح ترجیح می‌دهد تا از مقداری از استخوان خود بیمار نیز استفاده کند. استخوان لازم از بخش دیگری از دهان، معمولاً نزدیک دندان عقل گرفته می‌شود.
• اگر سال‌های متمادی از دست دادن دندان گذشته باشد، تحلیل استخوان پیشرفته است. شدت تحلیل استخوان در افرادی که دندان مصنوعی دارند، بالا است. در این شرایط به پیوند استخوان گسترده‌تری نیاز است و هم استخوان انسان و هم استخوان خود بیمار به کار برده می‌شود. چون باید تکه استخوان بزرگی از بدن بیمار جدا شود، این بار پیوند به صورت یک قطعه کوچک از استخوان فک یا مفصل ران بیمار گرفته می‌شود. سپس استخوان پیوندی در استخوان فک ثابت می‌شود. از پودر استخوان نیز برای پر کردن ناحیه استفاده می‌شود.

از آنجایی که ممکن است تجسم کردن مراحل درمان برایتان مشکل باشد، می‌توانید فیلم زیر را برای رفع ابهام مشاهده کنید. در این فیلم پیوند استخوان به صورت تصویری توضیح داده می‌شود.

پیوند استخوان به عنوان مرحله‌ای از کاشت دندان

کاشت دندان در چند مرحله انجام می‌شود. در ادامه این مراحل و چگونگی پیوند استخوان را به اختصار توضیح می‌دهیم تا بدانید که قبل از دستیابی به لبخند جدیدتان چقدر باید صبر کنید.

معاینه

دندانپزشک وضعیت دهان و دندان‌ها را قبل از تصمیم‌گیری نهایی درباره کاشت دندان به دقت بررسی می‌کند. دندانپزشک ناحیه اطراف کاشت دندان را نیز ارزیابی می‌کند تا تشخیص دهد که آیا استخوان کافی برای نگهداشتن ایمپلنت وجود دارد یا خیر. کیفیت و تراکم استخوان نیز اندازه‌گیری می‌شود. در اکثر کلینیک‌ها دستگاه سی تی اسکن سه بعدی برای تهیه طرح درمان به کار برده می‌شود.

آماده‌سازی

اگر دندان آسیب‌دیده هنوز در محل ایمپلنت باشد، ابتدا دندان کشیده می‌شود. پیوند استخوان معمولاً با توجه به وضعیت دندان در همین جلسه انجام می‌شود. سپس زمان داده می‌شود تا استخوان فک التیام یابد.

جایگذاری پست دندان

پست (میله) ایمپلنت پس از التیام یافتن استخوان در آن قرار داده می‌شود. این پست‌های فلزی داخل استخوان کاشته می‌شود و در نهایت دندان دائمی جدید را نگه می‌دارد. پس از کاشت ایمپلنت معمولاً باید چند ماه صبر کرد.

جلسه پایانی

پس از آن که بافت‌ها و استخوان جدید اطراف پست ایجاد شد و ایمپلنت به استخوان جوش خورد، دندان دائمی روی ایمپلنت گذاشته می‌شود. جراح در مدت انتظار برای جوش خوردن ایمپلنت به استخوان معمولاً روکش یا بریج موقت روی ایمپلنت قرار می‌دهد. دندان‌های دائمی به صورت سفارشی ساخته می‌شود تا از نظر رنگ، شکل و اندازه حتی‌الامکان شبیه بقیه دندان‌ها باشد.

دوران بهبود و مراقبت پس از پیوند استخوان

بعد از جراحی، بیمار می‌پذیرد مسکن، آنتی بیوتیک، و دهانشویه ضدمیکروبی. همچنین، به بیمار توصیه می‌شود تا از خوردن بعضی از غذاها پرهیز کند و تا زمان بهبودی کامل، فشاری روی ناحیه درمانی اعمال ننماید.

طبق بزرگی پیوند و نوع مواد به کار رفته، معمولاً 4 تا 9 ماه به طول می‌انجامد تا استخوان فک به قدر کافی قوی شود تا بتواند ایمپلنت را تحمل کند. در این مدت، بیمار باید بهداشت دهان و دندان خود را به دقت رعایت نماید، یعنی با روش صحیح مسواک بزند، از نخ دندانی استفاده کند، و رژیم غذایی سالمی را اعمال کند تا عمل کاشت دندان با موفقیت پیش رود.

عوارض

بازسازی استخوان نیز مانند هر درمان دیگری با خطرهای احتمالی و عوارضی همراه است:

• تحلیل رفتن تدریجی لثه‌ها در محل پیوند استخوان
• حساس‌تر شدن دندان درمان شده به سرما یا گرما
• دندان درمان شده به ویژه ریشه‌ها در برابر پوسیدگی آسیب‌پذیرتر است.
• خونریزی و ورم بلافاصله پس از جراحی احتمال عفونت را افزایش می‌دهد.

هزینه

هزینه پیوند استخوان به عامل‌های متعددی چون اندازه و شکل ناحیه درمان، منبع مواد به کار برده شده و محل گرفتن استخوان بستگی دارد. استفاده از استخوان خود بیمار گران‌تر است، چون جراحی بر روی دو ناحیه انجام می‌شود و به بستری کردن و بی‌حسی نیاز دارد. همچنین بیمار باید هزینه رادیوگرافی و سی تی اسکن را نیز جداگانه پرداخت کند. اگر بیمار نتواند هزینه پیوند استخوان و ایمپلنت را پرداخت کند یا نخواهد تا زمان پیوند و جوش خوردن استخوان صبر کند، دندان مصنوعی و بریج بهترین جایگزین ایمپلنت خواهد بود.