علت و درمان لق شدن دندان دائمی در کودکان و بزرگسالان

برای دندان‌های شیری، لق شدن و افتادن آنها فرایندی طبیعی است؛ این فرایند باید رخ دهد تا دندان‌های شیری با دندان‌های دائمی تعویض شوند. هر چند هنگامی که دندان‌های دائمی لق شوند، جای نگرانی دارد و باید در اسرع وقت به یک دندانپزشک مراجعه نمایید.

دلایل

چندین عامل می‌تواند باعث لق شدن دندان دائمی شوند از جمله:

پریودنتیت (بیماری لثه و استخوان)

در صورت عدم درمان بیماری‌های لثه، پریودنتیت رباط‌های پریودنتال و استخوان‌هایی که دندان‌ها را در محل خود نگه می‌دارند، را از بین می‌برد. در صورتی که استخوان به حد کافی از بین برود، در این صورت دندان‌ها تکیه‌گاهی نخواهند داشت. در نهایت، دندان‌ها لق شده و ممکن است بیفتند یا نیاز به کشیده شدن توسط دندانپزشک داشته باشند.

ضربه به دهان

ضربه به دندان‌ها می‌تواند باعث کشیده شدن رشته‌های رباط‌های پریودنتالی که ریشه دندان را به لثه‌ها و بافت‌های نرم اطراف متصل می‌کنند، شود. هنگامی که این رباط‌ها کشیده می‌شوند، دندان‌ها می‌توانند لق شوند. در صورتی که رباط باعث شکستگی در ریشه دندان شده باشد، می‌تواند باعث حرکت دندان‌ها نیز بشود. یکی نوع بسیار شایع دیگر از ضربه به دندان‌ها، دندان قروچه در طول شب است. دندان قروچه فشار بسیار زیادی را بر روی دندان‌ها و رباط‌های پریودنتال وارد می‌کند که می‌تواند منجر به احساس لقی دندان‌ها در هنگام بیدار شدن در صبح شود.

افتادن دندان‌ها

در صورت داشتن چند دندان افتاده در دهان، دندان‌های باقیمانده به فشار بیشتری متحمل می‌شوند. این شرایط ممکن است باعث انجام کارهای یک دندان یا چند دندان به صورت مجموعه‌ای شود. این بار غیرضروری می‌تواند فشار اضافی را به دندان‌ها وارد کند و باعث حرکت ناخواسته آنها گردد.

عفونت یا آبسه

آبسه در اطراف یک دندان می‌تواند باعث لق شدن دندان شود زیرا منجر به تحلیل استخوان و از دست رفتن اتصال بافت‌های نرم شود.

هورمون‌های بارداری

افزایش سطح پروژسترون و استروژن در طول دوره بارداری می‌تواند به شل شدن رباط‌ها و استخوان‌های اطراف دندان‌ها منجر شود، که این امر باعث حرکت دندان می‌گردد. خوشبختانه، این وضعیت به طور عمومی موقتی است و اغلب منجر به افتادن دندان نمی‌شود، مگر اینکه عوارض دیگری نظیر بیماری پریودنتال حاکم باشد.

علائم و نشانه‌ها

برخی از علائم و نشانه‌های مرتبط با لقی دندان‌ها عبارتند از:

• درد یا التهاب لثه‌ها
• خونریزی لثه
• تجمع چرک در اطراف دندان
• گیر کردن ذرات غذا بین دندان‌ها یا زیر لثه‌ها
• تحلیل لثه 

این علائم همچنین نشانه‌هایی از وجود عفونت در دهان هستند که حاکی از بیماری شدید لثه می‌باشد. مراحل اولیه بیماری لثه قابل برگشت است بنابراین درمان در سریع‌ترین زمان ممکن بسیار حیاتی است.

روش‌های درمان دندان لق

درمان برای دندان‌های لق اغلب شامل درمان‌های مرسوم در مطب دندانپزشکی است. این درمان‌ها عبارتند از:

• تمیز کردن عمقی دندان‌ها
• درمان با آنتی‌بیوتیک
• پیوند استخوان
• پیوند لثه
• کشیدن دندان
• جایگزینی دندان با ایمپلنت

علاوه بر این روش ها از اسپلینت یا آتل بندی دندان لق شده استفاده می شود.

تمیز کردن دندان‌ها

هنگامی که باکتری‌ها باعث عفونی شدن استخوان‌ها و لثه‌ها می‌شوند ممکن است پاکت‌هایی ایجاد شود. در صورتی که این مشکل زودهنگام تشخیص داده نشود، ممکن است نیاز باشد که دندانپزشک ابتدا با روش تمیز کردن عمقی دندان‌ها به نام جرم‌گیری (تراشیدن جرم از خط لثه) باکتری‌ها را از پاکت‌ها خارج کند. سپس می‌توان از پروتئین‌های تحریک کننده‌ی بافت یا غشاها برای تحریک لثه‌ها و استخوان‌ها به منظور بهبود و سفت شدن مجدد در اطرف دندان‌ها استفاده کرد. پس از این درمان، باید اقدامات مناسب بهداشت دهان و دندان را رعایت کرده و بطور منظم برای معاینه به دندانپزشک مراجعه شود.

تسطیح ریشه

تسطیح ریشه یک روش است که در مراحل اولیه بیماری لثه، زمانی که دندان‌ها شروع به لق شدن کرده‌اند، قابل استفاده است. هدف این روش اصلاح شکل دندان‌ها به منظور حذف لکه‌های زبر است، به‌طوری که جرم‌ها قادر به تجمع نشوند. پس از این مرحله، می‌توان از لیزر برای جدا سازی هر گونه پلاک و جرم باقیمانده استفاده نمود. این روش، همراه با بهداشت دندان مناسب، می‌تواند در کاهش پیشرفت بیماری لثه مؤثر باشد و امکان تقویت و شکل‌گیری لثه‌ها در اطراف دندان‌ها را فراهم نماید. همچنین، ترک سیگار نیز ضروری است، زیرا مصرف تنباکو می‌تواند در روند بهبودی اختلال ایجاد کرده و باعث افزایش خطر عفونت در آینده گردد.

درمان با آنتی‌بیوتیک

درمان بیماری لثه بسیار مهم است زیرا باکتری‌هایی که باعث این بیماری می‌شوند می‌توانند وارد بدن شده و منجر به بیماری‌های دیگر گردند. بیماری‌های پریودنتال می‌توانند در ابتلا به بیماری قلبی، سکته مغزی، عفونت در تمام بدن و زایمان زودرس نقش داشته باشند. بیماری لثه در کنار لقی دندان‌ها می‌تواند باعث دردناک شدن لثه‌ها و بوی بد دهان شود که در اثر غذا نمی‌باشد. اولین مرحله کنترل عفونت است و در برخی موارد ممکن است نیاز به قرار دادن مستقیم آنتی‌بیوتیک روی لثه باشد.

پیوند استخوان

پیوند استخوان شامل جدا کردن لثه‌ها از دندان‌ها است بطوری که ریشه‌ها قابل تمیز شدن باشند و تمام پاکت‌ها پر شوند. این پر کردن شامل پیوند استخوان گرفته شده از استخوان و بافت‌های بدن خود شخص است. سپس لثه‌ها بخیه زده می‌شوند. پس از چند ماه، استخوان و بافت جدید شکل می‌گیرند بطوری که دندان مجدداً به لثه‌ها متصل می‌شود.

پیوند لثه

پیوند لثه شامل قرار دادن مقدار کمی از بافت جدید در ناحیه‌ای است که در حال حاضر بافت لثه بسیار کمی وجود دارد و این امر برای پوشاندن سطوح ریشه‌های دندان‌هایی که آشکار شده‌اند یا پیشگیری از تحلیل بیشتر لثه انجام می‌شود. بافت مورد استفاده در این روش ممکن است از نواحی مختلفی گرفته شود اما معمولاً از کام دهان و پس از اینکه تحت بی‌حسی قرار گرفت، برداشته می‌شود. سپس با ظرافت در جای مورد نظر بخیه زده خواهد شد.

کشیدن دندان

کشیدن دندان باید آخرین گزینه احتمالی در مراقبت از دندان‌ها باشد. هیچ چیزی مانند دندان‌های طبیعی خوب نیست. بسته به شدت لقی دندان، ممکن است امکان حفظ آن وجود نداشته باشد. دندان‌ها با لقی شدید معمولاً منجر به افتادن دندان و آسیب احتمالی به دندان‌های مجاور می‌گردند. بنابراین درمان باید با کشیدن دندان مشکل‌دار و از بین بردن هر گونه باکتری موجود در دهان به منظور پیشگیری از افتادن دندان‌های دیگر به اتمام برسد.

تعویض دندان با ایمپلنت

از دست دادن یک دندان به دلیل بیماری بدین معنی است که به دلیل تاثیراتی که بر دندان‌های اطراف و عملکردهای طبیعی مانند جویدن می‌گذارد، باید گزینه‌های جایگزین دندان را نیز در نظر بگیرید. در این صورت ایمپلنت دندان بهترین روش می‌باشد.

پیشگیری از لق شدن دندان‌ها

برای جلوگیری از افتادن دندان‌ها، رعایت بهداشت دهان و دندان، و اجرای درمان‌های لازم برای هر گونه بیماری سیستمیک که ممکن است بر سلامت دهان تأثیر بگذارد، بهترین راه است. مصرف یک رژیم غذایی سالم و متعادل همراه با ورزش منظم می‌تواند به بهبود سیستم ایمنی بدن کمک کرده و بسیاری از بیماری‌ها را دور نگه دارد.

وقت کافی را به منظور مسواک زدن و نخ دندان کشیدن اختصاص دهید و از تکنیک‌های صحیح برای مسواک زدن و کشیدن نخ دندان استفاده کنید. در برخی موارد، پزشک ممکن است توصیه به مصرف مکمل‌های غذایی و روغن‌های ضروری جهت کنترل التهاب لثه داشته باشد.